Andriessen, Louis

urodził się w 1939 w Utrechcie w rodzinie muzycznej: jego ojciec Hendrik oraz brat Jurriaan także byli uznanymi kompozytorami. Studiował pod kierunkiem ojca oraz Keesa van Baarena w Konserwatorium Królewskim w Hadze, a latach 1962‒64 podjął dalsze studia w Mediolanie i Berlinie u Luciana Beria. Od roku 1974 łączy pracę dydaktyczną z twórczością kompozytorską i aktywnością pianistyczną. Jest powszechnie uznawany za czołowego kompozytora holenderskiego i jedną z głównych postaci międzynarodowej sceny muzycznej. 

Wychodząc od jazzu i twórczości awangardowej, Andriessen rozwinął styl, w którym elementy harmoniczne, melodyczne i rytmiczne ukazane są poprzez charakterystyczną instrumentację. Podziw, jakim darzy Strawińskiego, widoczny jest w podobnej żywiołowości, czystości ekspresji oraz wrażliwości na barwę dźwięku. Obszar inspiracji Andriessena sięga od Charlesa Ivesa (w Anachronie I), przez sztukę Mondriana (De Stijl), wizyjną poezją średniowieczną (Hadewijch), aż po prace poświęcone budowie statków i teorii atomu (De Materie Part I). Andriessen dotyka również tak złożonych kwestii, jak związki między muzyką i polityką (De Staat), natura czasu i prędkości (De Tijd i De Snelheid) oraz zagadnienie nieśmiertelności (Trilogy of the Last Day). Twórczość Andriessena zainspirowała wielu wybitnych muzyków współczesnych, m.in. dwa holenderskie zespoły: Orkest de Volharding i Hoketus. Wśród wykonawców dzieł Andriessena w Holandii należy także wymienić Asko|Schönberg, Nieuw Amsterdams Peil, Schönberg Quartet, pianistów Gerarda Bouwhuisa i Ceesa van Zeelanda, dyrygentów Reinberta de Leeuwa i Lucasa Visa. Do zagranicznych zespołów, które zamówiły lub wykonują muzykę Andriessena, należą San Francisco Symphony, Los Angeles Philharmonic, BBC Symphony Orchestra, Kronos Quartet, London Sinfonietta, Ensemble Modern, Musikfabrik, Icebreaker, Bang on a Can All Stars.

Andriessen współpracował z innymi twórcami m.in. przy serii projektów tanecznych, pełnowymiarowym spektaklu teatralnym De Materie (z Robertem Wilsonem) dla Opery Holenderskiej oraz trzykrotnie z Peterem Greenawayem przy filmie M is for Man, Music, Mozart oraz sztukach TheDeath of a Composer: Rosa, a Horse Drama i Writing to Vermeer, wystawionych w Operze Holenderskiej (odpowiednio w 1994 i 1999). Do nowszych projektów filmowych Andriessena należą TheNew Math(s) Hala Hartleya (2000) oraz La Commedia, inscenizacja dzieła Dantego w Operze Holenderskiej, wykonana w ramach Holland Festival w 2008 roku. Wytwórnia Nonesuch Records wydała serię nagrań najważniejszych utworów kompozytora. 

Wśród zamówionych od 2010 r. u Andriessena kompozycji znalazły się: muzyka teatralnaAnaïs Nin dla śpiewaczki Cristiny Zavalloni i ośmiu muzyków oraz La Girò dla skrzypaczki Moniki Germino z towarzyszeniem dużego zespołu, utwór wykonany podczas MITO Settembre Musica w 2011. Sezon 2013/14 przyniósł premieryMysteriën wykonane przez Royal Concertgebouw Orchestra pod batutą Marissa Jansonsa oraz Tapdance na perkusję (wyk. Colin Currie) i duży zespół. Druga kompozycja znalazła się w programie serii koncertów ZaterdagMatinee w Amsterdamie. Najnowsza opera, Theatre of the World, poświęcona nauce XVII-wiecznego mistrza Atanazjusza Kirchera, miała premierę w Los Angeles i Amsterdamie w 2016, a w roku kolejnym została wydana przez Nonesuch. 

W sezonie 2009/10 Louis Andriessen dzierżył Richard and Barbara Debs Composer’s Chair w Carnegie Hall, a w 2010 redakcja „Musical America” przyznała mu tytuł Kompozytora Roku. W 2011 otrzymał Grawemeyer Award w kategorii kompozycji za operę La Commedia. 

Wydawcą dzieł Louisa Andriessena jest oficyna Boosey & Hawkes. 

© Boosey & Hawkes 

Wybrane utwory(od 1998): TheFirst Lover na sopran chłopięcy i organy (1998), Writing to Vermeer, opera dla trzech kobiet i dwojga dzieci do libretta Petera Greenawaya (1997–99), Woodpecker na perkusję (1999), Image de Moreau na fortepian (1999), Dirck Sweelinck Missed the Prince na klawesyn (1999), Passeggiata in tram in America The ritorno na głos żeński, skrzypce i fortepian do tekstu Dina Campany (1999; wersje na większy zespół instrumentalny, 2001), What Shall I Buy You, Son? na głos i fortepian (2000), Boodschappenlijstje van een gifmengster na wokalistę i głos do tekstu własnego (2000), Inanna’s Descent na mezzosopran, flet piccolo, obój, skrzypce, fortepian i dwie perkusje (2000), TheNew Math(s) na sopran, et, skrzypce, marimbę i CD do tekstu Hala Hartleya (2000), 2000, muzyka lmowa (2000), Feli-citazione na fortepian (2000), De vleugels van de herinnering na głos i fortepian do tekstu Larissy Tiginaszwili (2001), Fanfare om te beginnen na sześć zespołów waltorni (2001), La Passione na żeński głos jazzowy, skrzypce i orkiestrę kameralną do tekstu Dina Campany (2000–02), Bells for Haarlem na dwa keyboardy i perkusję (2002), Very Sharp Trumpet Sonata na trąbkę (2002), Tuin van Eros na kwartet smyczkowy (2002; wersja na skrzypce i fortepian, 2003), La Passione na głos, skrzypce i zespół (2002), Pupazzetti, transkrypcja utworu Alfreda Caselli na zespół (2002–03), Inanna na czterech aktorów, chór mieszany, klarnet kontrabasowy, cztery saksofony, skrzypce i taśmę lmową, do tekstów Hala Hartleya i eo Krispijna (2003), Letter from Cathy na żeński głos jazzowy, harfę, skrzypce, kontrabas, fortepian i perkusję, do tekstu Cathy Berberian (2003), RUTTMANN Opus II, III, IV, muzyka do filmu Waltera Ruttmanna (2003), Haags Hakkûh Stukje na dwa fortepiany (2003), Racconto dall’inferno na żeński głos jazzowy i zespół kameralny, II część La Commedia do tekstu Dantego (2004), De Opening na zespół (2005), Vermeer Pictures, suita koncertowa na orkiestrę zaczerpnięta z Writing to Vermeer (2005), Xenia na skrzypce (2005), Hymne to the Memory of Darius Milhaud na zespół (1974–2006), Hellende Fanfare na głos i zespół do tekstu Dina Campany (2006), Raadsels na skrzypce (2006), ...miserere... na kwartet smyczkowy (2006–07), La Commedia na głosy i zespół, opera filmowa w pięciu częściach do tekstów Dantego, Joosta van der Vondela oraz Starego Testamentu (2004–08), TheCity of Dis or The Ship of Fools na głosy i zespół z fragmentami muzyki elektronicznej Anke Brouwer (2007), Driewerf Victorie! na trzy zespoły dęte blaszane (2008), Christiaan Andriessen’s View on the River Amstel na zespół (2009), Life na zespół i wideo Marijke van Warmerdam (2009), Anaïs Nin na sopran ampli kowany, zespół i wideo (2009–10), La Girò na ampli kowane skrzypce i duży zespół (2010–11), Shared Memory na obój i skrzypce (2012), Welk interval vind je het mooist na wiolonczelę i fortepian (2012), Mysteriënna orkiestrę (2013), Tapdance, koncert na perkusję i duży zespół (2013), Theatre of the World, groteska do libretta Helmuta Kraussera (2013–15), Two Way Ticket na fortepian (2014), Ahania Weeping na chór a cappella (2016), Mach’s mit mir na organy (2016), Signs and Symbols na zespół instrumentów dętych drewnianych (2016), De goddelijke routine na organy (2017), Rimsky or La Monte Young na fortepian (2017).