Grisey, Gérard

(1946-1998)

ur. w Belfort, rozpoczął studia muzyczne w Niemczech, w konserwatorium w Trossingen (1963-65), a kontynuował je w paryskim Conservatoire National Supérieur de Musique w klasie Oliviera Messiaena (1968-72). Ukończył tę uczelnię z licznymi nagrodami tak w dziedzinie kompozycji, jak też harmonii, kontrapunktu, fugi, fortepianu. Równolegle ze studiami w konserwatorium paryskim uczęszczał do École Normale de Musique, ucząc się w klasie Henriego Dutilleux (1968), i do letniej szkoły w sieneńskiej Accademia Chigiana (1969). Brał też udział w kursach darmsztadzkich (1972), gdzie słuchał wykładów Ligetiego, Stockhausena i Xenakisa. Dwa lata po ukończeniu konserwatorium wstąpił na Uniwersité Paris VI, gdzie do 1975 studiował akustykę u Emila Leippa. Ostatni akt jego formalnej edukacji to staż w IRCAM w 1980. W latach 1972-74 jako stypendysta Villa Medicis przebywał w Rzymie. W tym czasie wraz z Tristanem Murailem, Rogerem Tessierem i Michaelem Levinasem założył grupę L'Itinéraire (1973), do której później dołączył Hugues Dufourt. Wtedy też powstały pierwsze utwory spektralne Griseya: Dérives, Périodes i Partiels.

W 1980 udał się do Berlina na zaproszenie Deutscher Akademischer Austauschdienst, a następnie przebywał w Berkeley, gdzie otrzymał tytuł profesora teorii i kompozycji na Uniwersytecie Kalifornijskim (1982-86). Po powrocie do Europy nadal udzielał się jako pedagog: od 1987 był profesorem kompozycji w Conservatoire National Supérieur de Musique w Paryżu; prowadził liczne seminaria kompozytorskie, m.in. we Francji (Avignon, Lyon, Paryż), w Niemczech (Darmstadt, Fryburg Bryzgowijski), we Włoszech, w Norwegii, Finlandii, Szwecji, Stanach Zjednoczonych, Anglii, Rosji i Hiszpanii. Zmarł w Paryżu.

Wybrane utwory: Échanges na fortepian preparowany i kontrabas (1968), Mégalithes na instrumenty dęte (1969), Charme na klarnet solo (1969), Perichoresis na trzy grupy instrumentów (1969-70), Initiation na puzon, kontrabas i głos barytonowy (1970), Vagues, Chemins, le Souffle na klarnet i dwie orkiestry (1970-72), Périodes dla siedmiu muzyków (1974), Partiels dla 16 lub 18 muzyków (1975), Manifestations na orkiestrę debiutancką (1976), Prologue na altówkę solo (1976), Prologue na altówkę i live electronics (1976), Modulations dla 33 muzyków (1976-77), Sortie vers la lumière du jour na organy elektryczne i 14 muzyków (1978), Jour, Contre-Jour na organy elektryczne, 13 muzyków i taśmę czterościeżkową (1978-79), Tempus ex machina dla sześciu perkusistów (1979), Transitoires na wielką orkiestrę (1980-81), Solo pour deux na klarnet i puzon (1981), Les Chants de l'amour na 12 głosów mieszanych i jeden głos syntezowany przez komputer (1982-84), Anubis - Nout, dwa utwory na klarnet kontrabasowy in B (1983), Talea na skrzypce, wiolonczelę, flet, klarnet i fortepian (1986), Accords perdus, pięć miniatur na dwa rogi in F (1987), Le Temps et l'écume na czterech perkusistów, dwa syntezatory i orkiestrę kameralną (1988-89), Le Noir de l'étoile na sześciu perkusistów rozmieszczonych wokół publiczności, taśmę i retransmisję in situ sygnałów astronomicznych (1989-90), Anubis et Nout na saksofon basowy in B (1990), L'Icône paradoxale (hommage à Piero della Francesca) na dwa głosy żeńskie i wielką orkiestrę w dwóch grupach (1993-94), Stèle dla dwóch perkusistów (1995), Vortex temporum I, II, III na fortepian i pięć instrumentów (1994-96), Wolf Lieder na mezzosopran i zespół (1997), Quatre chants pour franchir le seuil na sopran i 15 instrumentów (1997-98).