Polarhavet (Klas Torstensson)
(Morze Polarne)
Nawet jeśli Polarhavet w zamierzeniu nie jest utworem programowym, tytuł wyraźnie wskazuje na źródło mojej inspiracji (w zasadzie to nie pierwszy taki przypadek w mojej muzyce: opera The Expedition, opowiadająca o tragicznej wyprawie balonem S.A. Andrée na biegun północny w 1897 roku, nazwana została „najbardziej północną operą wszech czasów”…).
Polarhavet jednak jest abstrakcyjnym dziełem muzycznym i nawet wiatr, którego podmuchy słychać od czasu do czasu, nie ma nic wspólnego z określonym miejscem na mapie czy określoną strefą klimatyczną. Duże muszle (częś ciowo wypełnione wodą), na których grają dwaj perkusiści umieszczeni daleko po lewej i prawej stronie estrady, wydają sporadycznie delikatne brzmienia przypominające gulgot. Dziwne, tropikalne fremdkörper w tych – poza tym – tak spokojnych i odizolowanych polarnych regionach!
Jak wszyscy wiemy, północne lodowce zaczynają się topić. Być może lato 2008 roku było pierwszym, w którym licząca ponad setki tysięcy lat pokrywa lodowa przestała być tak spójna? Mój utwór nie był początkowo pomyślany jako hołd złożony mijającej epoce, ale być może takim się stał… Lecz z jednym ważnym zastrzeżeniem: mój Ocean Arktyczny jest wciąż pokryty lodem!
Masywne, tonalne akordy tutti w Fastlandet (pierwszej części A cycle of North) brzmią – jak zauważył jeden z krytyków – jak „jasne wiązki świateł latarni morskiej na ciemnym kontynencie”.
Tutaj, w Polarhavet (części drugiej cyklu) morze jest spokojne.
Jak powiedział Jos Kunst, mój o wiele za wcześnie zmarły kolega kompozytor: „Spójrz, morze uspokaja. Kołysze się tylko delikatnie w tył i w przód”.
Klas Torstensson
Polarhavet jest drugą (niezależną) częścią cyklu utworów Klasa Torstenssona A cycle of the North. Został skomponowany na wspólne zamówienie Radia Szwedzkiego dla Festiwalu Morza Bałtyckiego (Östersjöfestivalen) 2008 oraz Orkiestry Symfonicznej Miasta Stavanger (Norwegia), w ramach programu Stavanger – Europejska Stolica Kultury 2008. Dodatkowego wsparcia finansowego udzieliła Fundacja Sztuk Performatywnych Holandii.
Premiera utworu odbyła się 27 sierpnia 2008 roku w Berwaldhallen w Sztokholmie, Orkiestrą Symfoniczną Radia Szwedzkiego dyrygował Daniel Harding. Czas trwania: ok. 21 min.
