Schönberg Arnold
Wykonania Pierrot lunaire Arnolda Schönberga na festiwalach Warszawska Jesień:
20 września 1961, godz. 17.00
Filharmonia Narodowa, Sala Kameralna
Marie-Thérèse Escribano, recytacja
Orkiestra Kameralna „Die Reihe” pod dyrekcją Friedricha Cerhy
22 września 1969, godz. 17.00
Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna, Sala Koncertowa wersja sceniczna
Mary Thomas, recytacja
The Pierrot Players pod dyrekcją Harrisona Birtwistle’a
i Petera Maxwella Daviesa
26 września 1991, godz. 18.00
Filharmonia Narodowa, Sala Koncertowa
Barbara Sukowa, recytacja
Schönberg Ensemble pod dyrekcją Reinberta de Leeuwa
Wstęp do partytury Melodia zapisana notacją muzyczną w partii mówionej nie powinna być śpiewana (poza wyraźnie zaznaczonymi wyjątkami). Zadaniem wykonawcy jest zrealizowanie zapisu nutowego w postaci melodii mówionej, przy czym powinien on zwracać baczną uwagę na zapisane wysokości dźwięków. Nastąpi to, jeśli:
– będzie on realizował rytm z równą dokładnością, jak robiłby to, śpiewając, tj. ze swobodą nie większą niż ta, na jaką mógłby sobie pozwolić w wypadku melodii śpiewanej;
– będzie świadom różnicy pomiędzy dźwiękiem śpiewanym i mówionym: dźwięk śpiewany utrzymywany jest na niezmiennej wysokości bez odchyleń, natomiast dźwięk mówiony rozpoczyna się wprawdzie na właściwej wysokości, by jednak zaraz opaść lub wznieść się. Wykonawca musi wszakże strzec się przed popadnięciem w „śpiewną” recytację. Absolutnie nie takie jest bowiem założenie. Nie chodzi mianowicie o dążenie do realistycznej, naturalnej mowy. Przeciwnie, różnica między normalną mową a mową ujętą w formę muzyczną powinna być wyraźna. Ta ostatnia jednak nigdy nie powinna przypominać śpiewu.
Na temat wykonania należy dodać, co następuje: W żadnym razie zadaniem wykonawców nie jest wyprowadzanie nastroju lub charakteru poszczególnych utworów ze znaczenia słów, a wyłącznie z samej muzyki. Na ile muzyczne odmalowanie zjawisk i emocji tekstu było istotne dla autora, na tyle znalazło już odzwierciedlenie w muzyce. Jeśli wykonawca ma poczucie braku, powinien powstrzymać się przed dodaniem czegoś, czego autor sobie nie życzył. W takim razie bowiem nie dodawałby, lecz ujmował.
Arnold Schönberg
© 1914, 1941 Universal Edition A.G., Wiedeń/UE 34806
