Memoopera

Tożsamość w czasach memów

Słowa: oderwane od myśli i związane z myślami, bełkot, slogany, przesłania, teksty reklam, kultowe dialogi, puenty popularnych dowcipów, słowa bez kontekstu i z, afirmacje, frazy znanych piosenek, esemesy, posty, memy. Memy nas otaczają: w internecie, w postaci wielkoformatowych reklam i naklejek na słoikach, zmiksowanych, powtarzanych wielokrotnie fraz, a nawet pomników pamięci i nagrobków cmentarnych. Myślimy słowami, frazami, urywkami, które wypowiedzieli, zaśpiewali, udostępnili inni. Skreczują nam w głowach. Powtarzamy je i zaczynamy w nie wierzyć. Jesteśmy tym, co powiedzą nam inni: najpierw rodzice, potem nauczyciele, politycy, trenerzy personalni, koledzy, wreszcie znajomi na FB i bohaterowie filmów. Udostępniamy słowa, słowa wnikają w pamięć, w naszą tożsamość. Tożsamość? Jaka jest moja tożsamość pomiędzy kciukiem na smartfonie a profilem facebookowym? Pomiędzy Krotoszynem a Warszawą? Pomiędzy Senegalem a Polską? Pomiędzy studniówką i dniówką, naturą i maturą? Kim bardziej jestem: profilem czy człowiekiem? I które ja jest prawdziwsze: ja tu i teraz czy ja na Facebooku? A może kim nie jestem? Memoopera to rzecz o tożsamości człowieka dziś. O tożsamości płynnej, różnie definiowanej, zależnej od kontekstu...

Pod względem muzycznym jest to opera-instalacja. Dźwięki atakują, kuszą napastują, uwodzą, napierają i skradają się, tworząc siatkę rozmaitych doznań słuchowych, składających się na dzisiejszy bełkotliwy świat dźwiękowy, w którym nie ma wartościowania. Cisza i zgiełk nie istnieją jako przeciwieństwa, ale jako wzajemna amplifikacja wrażeń. Mem zostaje tu przetransponowany na język dźwiękowy i zdefiniowany jako powtarzanie, kopiowanie, powielanie brzmień przy ich powolnej transformacji. Koncepcja scenografii oraz wizualizacje powstawały metodą partycypacyjną pracy artystów z publicznością Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski podczas dziewięciu letnich plenerów kreatywnych w lipcu i sierpniu 2016 roku. Były one realizowane pod kierunkiem Konrada Dworakowskiego i Jakuba Stępnia Hakobo w ramach warsztatów i performansów wokół wystawy El Hadji Sy. Na początku myślałem, że tańczę.

Warstwa literacka spektaklu powstała na podstawie memów nadesłanych przez młodych artystów z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, pracujących pod opieką nauczycieli. Konkurs na mem o temacie „Przemiana”, „Miasto” lub „Wędrowiec” został ogłoszony przez Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski i festiwal Warszawska Jesień w kwietniu 2016 roku. Bezpośrednią inspiracją dla memoopery stały się następujące konkursowe memy:

• Gdy jesteś symbolem wolności przykutym do 50m piedestału

zespołu z klasy 2c z Gimnazjum Dwujęzycznego nr 42 im. Bohaterek Powstania Warszawskiego w Warszawie pod kierunkiem pani Marzeny Wiśniewskiej

• To uczucie zespołu z klasy 3a I Liceum Ogólnokształcącego w Swarzędzu pod kierunkiem pani Małgorzaty Danielewicz-Plucińskiej

• Przemienić się czy nie przemienić... zespołu z klasy 2a z Gimnazjum Dwujęzycznego nr 42 im. Bohaterek Powstania Warszawskiego w Warszawie pod kierunkiem pani Marzeny Wiśniewskiej

• Fajnie, że mogę sama decydować o swoim życiu... ale czy na następnym rozstaju dróg ktoś mógłby się postarać chociaż o tablicę informacyjną?!! Patrycji Opalińskiej z Zespołu Szkół Elektrycznych im. prof. Janusza Groszkowskiego w Białymstoku, pracującej pod kierunkiem pani Anny Łuniewskiej

• Słoiki Dominiki Bąk z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Technikum nr 6 Grafiki, Logistyki i Środowiska w Sosnowcu, pracującej pod kierunkiem pani Bożeny Fulas

• Super Stary kiedyś, Super Stary teraz Mateusza Krzekotowskiego z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Marcińca w Koźminie Wielkopolskim, pracującego pod kierunkiem pana Michała Ryby

• Miesiąc przed maturą w bibliotece... czuję się jak wędrowiec w ciemnym lesie Natalii Szalczyk z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Marcińca w Koźminie Wielkopolskim, pracującej pod kierunkiem pana Michała Ryby

• Per Aspera ad Astra → Byłam u gwiazd Piotra Bielasa z Liceum Ogólnokształcącego nr 7 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego we Wrocławiu, pracującego pod kierunkiem pani Bożeny Bugajskiej

• Śladami przeszłości Kuby Marszałkiewicza z Gimnazjum nr 1 w Swarzędzu, pracującego pod kierunkiem pani Małgorzaty Danielewicz-Plucińskiej

• Paradoks Doby Adama Błońskiego z Gimnazjum Dwujęzycznego nr 42 im. Bohaterek Powstania Warszawskiego w Warszawie, pracującego pod kierunkiem pani Marzeny Wiśniewskiej

• Kobieta na mieście Agnieszki Galewskiej z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Józefa Marcińca w Koźminie Wielkopolskim, pracującej pod kierunkiem pana Michała Ryby

Anna Kierkosz