Sciarrino, Salvatore

ur. 1947 w Palermo, zaczął komponować w 1959 r., a pierwszy publiczny koncert dał w roku 1962. W 1969 r. przeprowadził się do Rzymu, później (1977) do Mediolanu, aby w 1983 r. osiąść w Città di Castello, gdzie mieszka do dziś. W zakresie edukacji muzycznej pomimo kontaktów z takimi osobowościami, jak Antonio Titone, Turi Belfiore i Franco Evangelisti, pozostał samoukiem, zdobywając wiedzę dzięki studiowaniu partytur kompozytorów współczesnych i dawnych. W wieku lat trzydziestu został dyrektorem artystycznym Teatro Comunale di Bologna (1978–80).

Otrzymał wiele prestiżowych nagród, m.in. Premio Internazionale Feltrinelli (2003), Salzburg Music Prize (2006). W 2006 ogromny sukces odniosła jego opera Da gelo a gelo, wyprodukowana przez Schwetzinger Festspiele, Opéra National de Paris i Grand Théâtre de Genève. W 2008 Orkiestra La Scali wykonała 4 Adagi i 12 Madrigali Sciarrina (prawykonanie tych utworów odbyło się latem tego samego roku w serii koncertów poświęconych kompozytorowi podczas festiwalu w Salzburgu). Dzieła włoskiego twórcy są dziś grane na całym świecie, a jego dyskografia obejmuje ponad 70 płyt.

W działalności Salvatore’a Sciarrina duże znaczenie ma nauczanie. Prowadził kursy mistrzowskie, od 1974 r. wykładał w konserwatoriach w Mediolanie, Perugii i Florencji. Od 1996 r. jest na emeryturze. Z dużą energią poświęca się teorii muzyki – wśród jego książek należy wymienić Le figure della musica (1998) oraz Carte da suono, pisma z lat 1981–2001 (2001).

Artysta wcześnie osiągnął dojrzałość twórczą i własny, rozpoznawalny styl. Traktuje dźwięk jak żywy organizm, jego muzyka rozpoczyna się na granicy percepcji. Pusta przestrzeń oddycha, tworząc dramatyczne napięcie, a każde wydarzenie (nawet najmniejsze) wypełnia umysł słuchacza. Odnowienie percepcji jest celem Sciarrinowskiej „ekologii dźwięku”. Kompozytor pozwala odbiorcy odkryć na nowo przestrzenie natury, codzienne hałasy, jak również cud głosu ludzkiego. Twórczość Sciarrina, której nieortodoksyjność bywała kłopotliwa, wpisuje się w dzisiejszą myśl filozoficzno-naukową. Wciąż jednakże termin „muzyka psychoakustyczna”, użyteczny przy określaniu muzyki z wpływami konceptualnymi, w przypadku złożoności doświadczenia estetycznego kompozycji i dzieł scenicznych Sciarrina wydaje się niewystarczający.

Wybrane utwory (od 2000): Il clima dopo Harry Partch na fortepian i orkiestrę (1999–2000), Il giornale della necropoli na fisharmonię i orkiestrę (2000), Due notturni crudeli na fortepian (2001), In nomine nominis dla ośmiu wykonawców (2001), Macbeth, tre atti senza nome do libretta kompozytora wg Szekspira (2001–02), Altre schegge di canto na klarnet i orkiestrę (2002), Cavatina e i gridi na sekstet smyczkowy (2002), Due smarrimenti na sopran i osiem instrumentów (2003), Graffito sul mare na trio i orkiestrę (2003), Sekstet smyczkowy (2003), Quaderno di strada na baryton i instrumenty (2003), Lohengrin 2 na solistę, instrumenty i głosy (1982–2004), Scena di vento na instrumenty (2004), Il legno e la parola na marimbę i dzwonki (2004), Il suono e il tacere na orkiestrę (2004), Vento d’ombra na zespół kameralny (2005), Archeologia del telefono na 13 instrumentów (2005), Storie di altre storie na fisharmonię i orkiestrę (2005), Shadow of sound na orkiestrę (2005), Da gelo a gelo, opera (2006), 4 Adagi na flet i orkiestrę (2007), 12 Madrigali dla 8 lub 7 śpiewaków (2007), Kwartet smyczkowy nr 8 (2008), La porta della legge – quasi un monologo circolare, opera w jednym akcie (2008), Il giardino di Sara na sopran i instrumenty (2008), L’ altro giardino na głos i osiem instrumentów (2009), Libro notturno delle voci na flet i orkiestrę (2009), Superflumina, opera w jednym akcie (2010), Fanofania na zespół (2010), Cantiere del poema na sopran i 10 instrumentów (2011), Senza sale d’aspetto na spikerkę i orkiestrę (2011), Carnaval na głosy, fortepian solo i 10 wykonawców (2011), L’ideale lucente e le pagine rubate na smyczki (2012), Ombre nel mattino di Piero (kwartet smyczkowy nr 9) (2012), Perturbazione in arrivo nel settore trombe na róg i orkiestrę (2012), Giorno velato presso il lago nero na skrzypce i orkiestrę (2013), Gesualdo senza parole na zespół (2013), L’imprecisa macchina del tempo na chór i orkiestrę kameralną (2013–14), L’esercizio della stravaganza (według Domenica Scarlattiego) na kwartet smyczkowy (2014), Dialoghi sull’ ultima corda na dwie wiolonczele (2014), La nuova Euridice secondo Rilke na sopran i orkiestrę (2015), Diverbio fra mottetti, con due sogni na chór i kwartet saksofonów (2015), Sposalizio (opracowanie utworu F. Liszta) na orkiestrę (2015), Quando ci risvegliamo na orkiestrę (2015), Trovare un equilibrio è necessario? na flet i kwartet smyczkowy (2015), Autostrada prima di Babilonia na flet (2015).