(OEIN, Eksperymentalna Orkiestra Instrumentów Autochtonicznych) jest jedynym w swym rodzaju zespołem muzyki współczesnej. Wykorzystuje tradycyjne instrumenty z Andów, które są nośnikiem głębokich kulturowych znaczeń i stanowią bogaty potencjał eksploracji dźwięków. Idee, które przyświecają OEIN, to przeniesienie starodawnych, prekolumbijskich źródeł dźwięku w czasy obecne, uznanie ich wartości i zarazem, co najważniejsze, podjęcie wyzwania kreatywności jako propozycji współczesnej. OEIN zasadniczo wykonuje nowe kompozycje powstałe specjalnie dla zespołu, lecz repertuar ma zróżnicowany, włącznie z dawną muzyką andyjskich społeczności. Muzyczna baza zespołu jest rodzaju dwojakiego: muzyka tradycyjna stanowi podstawę jego techniki i filozofii, nowa muzyka jest środkiem wyrazu i znakiem tożsamości naszych czasów. Należy pamiętać, że w repertuarze OEIN instrumenty są używane zgodnie z ich oryginalną budową, ze specyficznymi dla nich technikami zadęcia, nietemperowanymi skalami oraz charakterystycznymi zachowaniami wykonawców.
OEIN to zarazem edukacyjny program muzycznej inicjacji opartej na filozoficznych zasadach wywiedzionych z andyjskiego sposobu myślenia. Udział wszystkich członków zespołu w OEIN jest bezpośrednim rezultatem tego programu, który każdego roku w La Paz obejmuje dzieci i młodzież w liczbie pięciuset osób. Muzycy OEIN potrafią grać na wielu autochtonicznych instrumentach, dzięki czemu, inaczej niż w przypadku podziału na sekcje instrumentów w konwencjonalnych orkiestrach, mogą oni dzielić się rolami w zależności od wymagań danego utworu. Z myślą o stymulacji twórczości młodych kompozytorów OEIN prowadzi program rezydentur kompozytorskich, w których udział biorą twórcy nie tylko z Boliwii, lecz także z Argentyny, Brazylii, Urugwaju, Ekwadoru, Kostaryki, a nawet z Austrii i Szwajcarii. Dzięki rezydencjom repertuar OEIN znacznie się powiększył i wzbogacił w zakresie brzmienia i estetyki. Od roku 1980 OEIN poszerza jedyny w swoim rodzaju repertuar nowych utworów powstałych specjalnie dla zespołu. Orkiestra wydała pięć płyt CD, nagranych dla Cantvs s.r.l. w La Paz. Poszczególne utwory w wykonaniu zespołu zarejestrowano również w nagraniach innych wytwórni (Tacuabé, Urugwaj 1981, SECAB Sony Music, Kolumbia 1996). Orkiestra dokonała też nagrań dla Radia Szwajcarskiego, Deutschlandfunk, Südwest Rundfunk, ORF. Poza granicami kraju zespół występował m.in. na Donaueschinger Musiktage, Neue Musik Rümlingen (Szwajcaria), w Akademii Muzycznej w Bazylei, na festiwalach Klangspuren, Transart, Experimenta (Argentyna), Núcleo Música Nueva (Urugwaj), Músicas del Mundo (Kolumbia). Wyłonione z OEIN kameralne składy wystąpiły m.in. w Perth, na Klangzeit Münster, P’iri (Korea Południowa), Instrumenta (Meksyk), Ciclo Ópera Contemporánea (Argentyna). W ramach programu kompozytorskich rezydencji OEIN współpracowała ze znanymi na międzynarodowej scenie kompozytorami, jak Graciela Paraskevaídis, Tato Taborda, Alejandro Cardona, Mesías Maiguashca, Beat Furrer, Mischa Käser, którzy napisali utwory specjalnie dla zespołu. Boliwijscy kompozytorzy młodszej generacji, którzy wzięli udział w programie, to Carlos Gutiérrez, Daniel Calderón, Carlos Nina, Canela Palacios, Miguel Llanque, Lluvia Bustos i wielu innych. OEIN współpracuje z wieloma instytucjami, m.in. z Prince Claus Fund, Pro Helvetia, Südwest Rundfunk, Goethe-Institut, CAF (Corporación Andina de Fomento), Ministerstwem Edukacji Boliwii, władzami miejskimi La Paz i festiwalami Klangspuren i TransArt.
Podstawą artystycznych propozycji Eksperymentalnej Orkiestry Instrumentów Autochtonicznych jest wykorzystanie instrumentów muzycznych kultury Ajmarów z wyżynnych terenów Boliwii, w której koncepcja kolektywnego brzmienia opiera się na strukturze „tropas”. Tropa może być zdefiniowana jako zespół instrumentów należących do rodziny jednego typu, na którą składają się od jednego do sześciu instrumentów rozmaitych rejestrów i rozmiarów. Ich brzmienie zostaje zdwojone i poszerzone stosownie do dawnych kryteriów zintegrowanego brzmienia. Tropa jest zatem fizyczną jednością, która kształtuje współpracę muzyków zgodnie z inną starodawną zasadą zwaną arca-ira: ira jest tym, co wychodzi na pierwszy plan, arca zaś podąża na drugim planie. Grając, każdy muzyk uzupełnia brzmienie instrumentu innego wykonawcy i obaj, wykonując swe dźwięki na przemian, tworzą muzyczny przebieg prowadzący do kulminacji w postaci jedności ich obu. Koncepcja ta znajduje zastosowanie do wielu rodzajów instrumentów, jak fletnie, flety quena, odmiany fletów prostych i poprzecznych, i w rezultacie ustala wzajemną odpowiedniość między rejestrami tropa, a także między podwojonymi jednostkami.
Cergio Prudencio La Paz, maj 2009
