|
|
vita
W swoim życiu pan Stanisław Krupowicz był już obywatelem trzech państw:
zsrr, prl i iii Rzeczypospolitej, a od niedawna jest obywatelem Europy. W
każdym z tych przypadków (no, może z wyjątkiem ostatniego) nie miał właściwie
możliwości wyboru; wybrano za niego. Będąc mieszkańcem
Czechowic-Dziedzic, zaczął swą nowo-obywatelską edukac-ję od
dziedzictw wszelakiego rodzaju, historyczne i filozoficzne traktując jako
prolegomena do anakruzy propedeutyki europejskich spraw wszelakich.
Niespodziewanie utknął na Blake’u, w twórczości którego znalazł
potwierdzenie tego, co od dawna podejrzewał i co nie dawało mu spać po
nocach. Od kilku lat pan Stanisław Krupowicz jest niewyspany. Europejski
sen okazał się permanentną jawą.
Stanisław Krupowicz
Ważniejsze utwory (od 1984): Unquestioned Answer,
wariacja na temat Ivesa na orkiestrę kameralną (1984), Music for S na taśmę
(1984), Tako rzecze Bosch na taśmę (1985), Pół tuzina przyzwoitych
wierszyków na fortepian (1985), W pół drogi na taśmę (1986), Wariacje
pożegnalne na temat Mozarta na amplifikowany kwartet smyczkowy i taśmę
(1986), Concerto na saksofon tenorowy i komputery (1987), Zmierzch na taśmę
(1987; współkompozytorzy: Toni Milosz i Ira Mowitz), Tylko Beatrycze na
żeński głos recytujący, amplifikowany kwartet smyczkowy i taśmę
(1988), Alcoforado na taśmę (1989), Smoking Room Blues na zespół midi
(1991), A Lighter Shade of Grey na skrzypce i taśmę (1992), Fin de siŹcle
na orkiestrę (1993), Pewne szczególne przypadki Uogólnionej Kadencji
Wielkiej Doskonałej na syntezatory i komputery (1995), Polonez 1995 na
orkiestrę (1995), Miserere na sopran i dwa chóry a cappella (1996),
Oratorium na Boże Narodzenie na solistów, chór i orkiestrę (1997), 444
na kwartet smyczkowy (1998), Gratanter iubilemus na dwa chóry a cappella
(1998), Fanfary dla Ach na orkiestrę kameralną (2000), Paragon Paradigm
na sinfoniettę (2000), Centum annos na alt, improwizującego dyrygenta i
chór a cappella (2000), Partita na wiolonczelę i komputery (2002),
Europa, opera komputerowa w jednym akcie do libretta według Williama
Blake’a (2004) .
Europa
Blake’owska ocena Europy końca XVIII wieku poraża dzisiaj swoją
aktualnością. Widziana z perspektywy XXI wieku, jest aktualna nawet
bardziej. Diagnozując upadek Europy, Blake wskazał na dwie zasadnicze
jego przyczyny: fałszywie interpretowane i błędnie praktykowane chrześcijaństwo
oraz przekonanie o zbędności jakiejkolwiek religii. Te dwa wątki
stanowią główną treść Europy. Są one zarazem największymi błędami
ludzkości.
Błąd pierwszy to sprowadzenie religii do serii zakazów i nakazów.
W konsekwencji życie stało się nieznośną rutyną, a każda próba
przełamania obowiązujących ograniczeń jest piętnowana jako grzech.
Religii trzeba się więc pozbyć – twierdzą intelektualiści Oświecenia.
Jest to błąd drugi, jeszcze gorszy. Pozbawiony jakichkolwiek
aksjologicznych aksjomatów, rozum ludzki stwarza utopię za utopią. A
utopie są niebezpieczne, bardzo niebezpieczne, zwłaszcza gdy drapują się
w togi profesorskie i wydają się, z grubsza rzecz biorąc, naukawe; w
swym najlepszym wydaniu mogą kosztować życie kilkudziesięciu milionów
ludzi.
Rozpoznanie przypadku Europy wydaje się trafne, a wyrok skazujący na zesłanie
do Ulro nie jest zbyt surowy, ale trzeba pamiętać, że jedyne koszmary,
które Blake znał z bliskiego oglądu, to wojna angielsko-angielska w
Ameryce i zbrodnie Rewolucji Francuskiej. Nie znał on przecież różnorakich
„izmów” XX wieku, tych pogańskich wymysłów człowieka, który
jest ponoć „miarą wszechrzeczy”. Jakiż byłby jego wyrok
dzisiaj, gdyby to właśnie teraz pisał swoją Europę?
Newton odkrył prawa mechaniki. Intelektualiści Oświecenia postanowili
je zastosować w naukach humanistycznych, bo dobrze jest mieć uniwersalny
system opisujący wszystko. Wyśmiewał się z nich Blake. Jakżeby się
śmiał dzisiaj, wiedząc, że podobnie złupiono Darwina, Einsteina i
wielu innych, przenosząc ich odkrycia do nauk społecznych, do filozofii!
Psychologia humanistyczna, materializm histo-ryczny, moralność
relatywistyczna?
Wiek XXI. Europa zjednoczona w duchu, a może nawet dzięki, Rewolucji
Francuskiej. Wszyscy równi, wszyscy wolni, wszyscy braćmi.
– Nie, żaden tam Robespierre, bez przesady.
– Marks – chwilowo wyszedł z mody, strukturalizm się opatrzył…
– A gdyby tak…, a gdyby do opisu naszej koncepcji zastosować
teorię pozytywnego pasożyta, no wiesz, tego biologa… jak on się
tam nazywa?
Europa została napisana na zamówienie festiwalu
„Warszawska Jesień” przy finansowym współudziale Ministra
Kultury.
Stanisław Krupowicz
OSOBY I IDEE POEMATU
Elf – wygłasza poglądy Blake’a: pochwała
radości, świętości
i wieczności każdego życia; także zmysłowości.
Blake – rozmawia z Elfem i spisuje jego proroctwa.
Pięć Okien – zmysły, okna duszy ludzkiej. W Europie są to: węch,
słuch, smak, wzrok i dotyk. W Ziemi Ulro zmysły są ograniczone,
„skurczone”. Blake przeciwstawia poznaniu przez zmysły
poznanie przez wizję. O ile pierwsze odsłania wszystkie nasze
ograniczenia, o tyle drugie okazuje się drogą ku nieskończoności i
wieczności. Powstanie prawdziwej religii możliwe było zatem dzięki
objawieniu, a nie filozofii czy nauce.
Kobieta Cienia – córka Urthony i Enitharmon, kochanka Orca,
symbolizuje Naturę w stanie upadku, darwinowski świat, dziki i pełen
nienawiści. W Europie opisuje sytuację wyjściową (sprzed Jezusa). Jest
personifikacją Europy w stanie upadku.
Dziecko – Jezus Chrystus.
Urizen – jeden z czterech Wiecznych, symbol władzy intelektualnej
oderwanej od wyobraźni, emocji, namiętności i instynktów. Jako
pierwszy odłączył się od Unii Czterech Zoa (Urthona, Luvah, Urizen,
Tharmas), ogłosił się Bogiem i niezwyciężonym Zdobywcą, w czym
przypomina biblijnego Lucyfera. Jego świat to kraina okrutnego prawa,
tyranii i represji, sprawiedliwości bez miłosierdzia. Blake upodabnia go
do Boga Starego Testamentu i przedstawia najczęściej jako starego, ślepego
człowieka, trzymającego cyrkiel, miarę, kwadrant, rylec lub gęsie pióro.
Urizen jest też Demiurgiem. Nie mogąc podporządkować sobie świata
Czterech Zoa, stwarza własny, z rajem, z Drzewem Tajemnicy i ludźmi, którym
narzuca swoje prawa. Urizen jest bezwzględnym prawodawcą; jego prawa
spisane są w księgach wyrytych w czterech alchemicznych metalach: w mosiądzu
(zasady organizacji społecznej), w srebrze (zbiór ograniczeń, którym
podlegać powinna miłość),
w złocie (wykład fałszywej nauki), w żelazie (kodeks wojenny). On jest
też autorem Dziesięciorga Przykazań. Księgi te rozpowszechniają na świecie
królowie i kapłani. Walkę z Urizenem podejmują przede wszystkim Los i
Orc, a wcześniej jego syn Fuzon. Rewolta Fuzona skończyła się dla
niego tragicznie: został zmiażdżony kamiennymi tablicami zawierającymi
Dziesięć Przykazań, po czym ukrzyżowany na Drzewie Tajemnicy.
Synowie Urizena – było ich dwunastu. Pierwszych czterech to Tiriel,
Utha, Grodna i Fuzon. Symbolizują oni cztery żywioły: powietrze, wodę,
ziemię i ogień. W Europie reprezentują dążenia swego ojca.
Enitharmon – emanacja Losa, jego siostra-bliźniaczka i żona,
kazirodcza matka Orca. Jej atrybutem jest przestrzeń (góry), symbolem
księżyc, dominującym uczuciem, które nią powoduje, jest litość.
Enitharmon uosabia kobiecą wolę. Buduje swoje własne królestwo, w którym
rządzą kobiety i w którym panuje kult niewinności i celibatu, zaś
seks jest grzechem. Trwające osiemnaście wieków rządy Enitharmon są
zwycięstwem fałszywej religii i ofic-jalnej, błędnej interpretacji
chrześcijaństwa.
Kryształowy Dom – symbol miłosnych złudzeń. Rządzi w nim
Enitharmon „władzą kobiety”, przejawiającą się przede
wszystkim
w tłumieniu naturalnych instynktów.
Los – manifestacja Urthony w czasie i przestrzeni, brat-bliźniak
i mąż Enitharmon, ojciec Orca, duchowy nauczyciel Albionu, sojusznik
Jezusa. Symbolizuje wyobraźnię, wizję, poezję. Jeden z twórców
wszechświata, budowniczy czasu i artysta, który powołał do życia
miasto sztuk Golgonoozę. To on – przedstawiany przez Blake’a
jako kowal – nadaje trwałą formę chaotycznej materii.
Ukoronowaniem jego pracy będzie przekształcenie Albionu w Nową
Jerozolimę, gdzie zapanują ponownie zjednoczone Cztery Zoa.
Orc – pierworodny syn Losa i Enitharmon. Jest niższą formą Luvaha
(Książę Miłości) w krainie czasu i przestrzeni, tj. stłumioną miłością,
która przekształca się w nienawiść i wojnę. Kojarzony z kolorem
czerwonym, kolorem krwi i rewolucji, symbolizuje nieposkromione żądze i
jest niepoprawnym buntownikiem przeciw rządom Urizena, w czym przejawiają
się jego demoniczne,
a nawet szatańskie cechy. Wszystkie krwawe rewolucje na ziemi są dziełem
Orca. Dzieje Orca ilustrują sceptyczny pogląd Blake’a na
rewolucje: ich energia wystarcza jedynie na obalenie istniejącego stanu
rzeczy; nie wystarcza jej już na stworzenie nowych form życia społecznego.
Są więc próżnym wysiłkiem, zbędną destrukcją.
Rintrah – syn Losa i Enitharmon, symbol słusznego gniewu Poety.
Określany jako król ognia, słoneczny książę, lew. Jego pojawienie się
jest zapowiedzią rewolucji. Występuje zawsze jako władca lub przywódca.
Palamabron – drugi syn Losa i Enitharmon, symbolizuje sympatię
Poety dla uciśnionych. Najczęściej występuje razem z Rintrahem; jego
wyrozumiałość łagodzi gniew Rintraha. Będąc inspiratorem filozofii
greckiej, jest pośrednio zaangażowany w prowadzone przez Urizena dzieło
zniewolenia ludzkiego umysłu.
Ethinthus – ósma córka Losa i Enitharmon, partnerka
Manathu-Varcyon. Symbol śmiertelnego ciała i miłości fizycznej.
Kojarzona jest też z robakiem zamieszkującym ludzkie groby i żywiącym
się trupami.
Manathu-Varcyon – siódma córka Losa i Enitharmon, partnerka
Ethinthus, symbol frustracji płynącej z życia ułudą. Złotoskrzydła,
pojawia się zawsze w otoczeniu orłów.
Leutha – czwarta córka Losa i Enitharmon, partnerka Atamona,
Palamabrona i Szatana. Jest personifikacją związku seksualnego
usankcjonowanego przez prawo; w konsekwencji więc też i grzechu i
poczucia winy. Symbolizuje Doliny Rozkoszy (kobiece narządy płciowe),
Zerwany Kwiat (deflorację) i Tęczę (nadzieję).
Antamon – piąty syn Losa i Enitharmon, symbolizuje męskie
nasienie. Artysta i rzeźbiarz nadający fizyczną formę widmom. Ten, który
podarował Mahometowi Koran („Biblię zmysłów”).
Oothoon – trzecia córka Losa i Enitharmon, emanacja Theotormona,
symbol odrzuconej miłości, ale też radości płynącej ze
spontanicznego przeżywania świata oraz wolności seksu.
Theotormon – trzeci syn Losa i Enitharmon. Symbol namiętności, która
nie zaspokojona przekształca się w zatruwającą wszystko zazdrość.
Odrzucając miłość Oothoon, Theotormon staje nieszczęśliwym despotą,
który swym upodobaniem do purytanizmu
i abstrakcyjnego rozumowania przypomina Urizena.
Sotha – dziewiąty syn Losa i Enitharmon. Patron wojny, która
– według Blake’a – jest substytutem rozładowania
niezaspokojonych i wynaturzonych popędów.
Thiralatha – emanacja Sothy, symbol niezaspokojonych erotycznych
marzeń kobiety. Całkowite odrzucenie aktywności seksualnej, zastąpienie
jej marzeniami i wyobraźnią, jest ukoronowaniem dzieła Enitharmon.
Robak – tu: człowiek, który żyje „sześćdziesiąt
zim”. U Blake’a robak jest symbolem cielesności i
przemijania.
Albion – pierwsze znaczenie: Anglia, drugie: ojciec ludzkości,
Wieczny Człowiek, odpowiednik biblijnego Adama, Wielkiego Człowieka u
Swedenborga, Adama Kadmona u kabalistów. Jego emanacją jest Jerusalem
– oblubienica Jezusa; w ten sposób miało się realizować
przymierze człowieka z Bogiem. Jednak zazdrosny Albion ukrywa Jerusalem
przed Jezusem: rozpoczyna się okres upadku (sen na Górze Wieków),
podczas którego Albion zawiera przymierze z Urizenem. Ostatecznie Albion
będzie odkupiony przez Baranka i po oczyszczeniu z grzechów i pozbyciu
się ciała śmiertelnego (Sąd Ostateczny) powróci do przymierza z
Jezusem.
Brittannia – Anglia, żona Albionu. We wczesnym etapie historii świata
podzieliła się na Jerusalem i Valię. Po powtórnym zjednoczeniu
czterech Wiecznych powraca do Albionu.
Anioł Albionu – duch opiekuńczy Anglii. Jest antagonistą Orca.
Pokonany przez niego staje się sojusznikiem Urizena.
Strażnik Tajemnych Szyfrów – Lord Wielki Kanclerz w rządzie króla
Jerzego III. Reprezentuje państwo podczas spotkania w Verulam. Staje się
jedną z pierwszych ofiar ataku Orca.
Wąż – wysłannik Urizena. Symbolizuje zło, grzech, hipokryzję,
fałszywe kapłaństwo, deifikację natury, filozofię materialistyczną
i wynaturzone żądze – truciznę zabijającą prawdziwą miłość.
Verulam – ruiny miasta w południowej Anglii, założonego przez
Rzymian. Jest jednym z czterech miast Południa, w których Urizen zbudował
swoje katedry. To tu, w świątyni druidów, w Świątyni Węża, przy
Kamieniu Nocy, Anioł Albionu zawarł przymierze
z Urizenem, przyjmując jego księgi praw. Blake utożsamia Verulam z
pobliskim Canterbury, centrum Kościoła Anglikańskiego.
Kamień Nocy – fundament fałszywej wiedzy i despotycznej władzy. W
mitologii druidów jest symbolem zemsty.
Newton – fizyk. Według Blake’a usunął ze świata Boga, człowieka,
życie i wszystkie wartości, dla których warto żyć. Wraz z Baconem i
Locke’em reprezentuje „piekielną trójcę”. Ich duchowi
spadkobiercy, Voltaire i Rousseau, są prekursorami Rewolucji Francus-kiej
i ponoszą odpowiedzialność za triumf wszechobecnego materializmu.
Ziemia Ulro – nasz świat materialny, przestrzeń znajdująca się
na Południu. Jest „Błędem”, „najgłębszą nocą”,
„próżnią”, „Siedzibą Szatana”,
„koszmarnym Snem”, jest miejscem, gdzie przebywają
„nierzeczywiste formy snów ciemnych i zwodniczych”, jest
„Grobem” i światem Śmierci, nie tylko dlatego, że wszystkie
istoty tam umierają, lecz dlatego, że są widmami martwymi dla Wieczności.
Proroctwo: podczas spaceru w ogrodzie Blake spotyka śpiewającego Elfa. Głosi
on w swej pieśni pochwałę życia i radości, której źródłem są
zmysły. Mówi poecie, że świat materialny jest żywy – jest to
wizja artysty, odmienna od wizji Kobiety Cienia i filozofii
materialistycznej. Blake zabiera Elfa do domu; tam Elf dyktuje mu Europę.
Preludium: jest to lament Europy (Kobiety Cienia), która skarży się na
nadmierną płodność i okrucieństwo Natury. Powoduje ona, że w
niezliczonych wojnach jej dzieci zabijają się wzajemnie. Europa prosi
Enitharmon, swoją matkę, aby uwolniła jej dzieci od „pieczęci
formy”, od ograniczeń narzucanych „potomstwu ognia”,
gdyż nie będzie komu „spleść nieskończoność w wieczny węzeł”.
Preludium kończy pocieszająca wizja nadchodzących narodzin Jezusa.
Proroctwo: rozpoczyna się od narodzin Jezusa – to on ma być tym,
który „splecie nieskończoność” i uwolni ludzi i materię z
niewoli „skostniałej formy”. Urthona udaje się na spoczynek.
Korzysta
z jego snu Enitharmon i z pomocą swoich synów (Reintrah – ognis-ty
król i Palamabron – rogaty kapłan) ustanawia „rządy
Kobiety”, które polegają przede wszytkim na purytanizmie
seksualnym, regulowanym za pomocą zakazów i nakazów, kulcie niewinności
i celibatu. Po ustanowieniu swego królestwa zapada w trwający osiemnaście
wieków sen, tj. okres od początku chrześcijaństwa do czasów współczesnych
Blake’owi. W tym czasie przez Europę przetaczają się niezliczone
wojny, w których dzieci Europy w dalszym ciągu „pożerają i są
pożerane”. W konsekwencji jednej
z przegranych wojen, Anioł Albionu zawiera przymierze z Urizenem przy
Kamieniu Nocy w Świątyni Węża i w obecności Strażnika Tajnych Szyfrów
przyjmuje jego „mosiężną Księgę” jako kodeks praw. Jest
to akt poddania się dyktaturze zimnego i wyrachowanego rozumu. Mimo kilku
inicjowanych przez Orca nieudanych prób wyzwolenia się spod władzy
Urizena, to Urizen pozostaje ostatecznym zwycięzcą dzięki pomocy
Newtona – swego głównego proroka. Enitharmon budzi się z długiego
snu i wzywa do pałacu (Kryształowego Domu) na ucztę cztery pary swoich
dzieci; każde
z nich jest ofiarą nienaturalnie ograniczanych namiętności seksualnych.
Widząc skutki „rządów Kobiety” i swego snu (działania Człowieka,
którego wyśniła), Enitharmon płacze. Ale oto już Orc rozpoczyna
kolejną rewolucję, Rewolucję Francuską, która napawa Enitharmon zgrozą
i przerażeniem. Teraz do akcji wkracza Los. Wzywa swych synów do krwawej
walki. Jest to zapowiedź wyjścia
z Ziemi Ulro. Opera kończy się drugą częścią proroctwa Elfa.
Obraz 1: Proroctwo Elfa
Elf (sopran), Blake (baryton)
Ogród kolorowy, upalne lato. Atmosfera sielanki. Duet
Elfa z Blakiem.
W partii sopranu pojawiają się tylko podkreślone słowa. W tle
recytacja tekstu Elfa na kilku dźwiękach w bardzo niskim rejestrze.
Elf
Pięć okien rozświetla jaskinię Człowieka:
przez jedno oddycha on powietrzem;
przez drugie słucha muzyki sfer;
w trzecim winorośl wieczna
kwitnie, by mógł zrywać jej grona;
przez czwarte można patrzeć
i widzieć niewielkie cząstki wiecznego świata, który ciągle się
rozrasta;
przez piąte Człowiek wyjść może, kiedy zechce; lecz tego nie zrobi,
gdyż skradzione radości są słodkie, a jedzenie chleba w ukryciu
przyjemne.
Blake
Skąd ty to wiesz, mały Panie, gdzieś się nauczył tej piosenki?
Zabrałem go do domu…
Mój Elf usiadł na stole i podyktował mi europę.
Obraz 2: Preludium
Europa (alt)
Wichura, góry, duża przestrzeń. Kobieta Cienia z długimi,
rozwianymi włosami.
Europa
Enitharmon, matko, czy urodzisz jeszcze synów,
Aby zniknęło moje imię, aby nikt mnie nie mógł znaleźć,
Bowiem omdlewam już od płodzenia,
Jak ciemna chmura w dzień uwolniona od posępnego pioruna.
Moje korzenie sięgają nieba, moje owoce w ziemi
Falują, pienią się, walczą aby przeżyć, pierwsze zrodzone to
pierw-sze pożarte!
Pożerane i pożerające!
Więc dlaczego, przeklęta matko, wydałaś mnie na świat?
(…)
Z niechęcią spoglądam w niebo, z niechęcią gwiazdy
liczę:
Siedząc w bezdennej otchłani mej nieśmiertelnej świątyni
Przyjmuję ich palącą moc
I rodzę wyjące strachy, pożerających wszystko ognistych królów,
Pożerających i pożeranych, błądzących w mroku
odludnych szczytów,
W lasach wiecznej śmierci, zawodzących w pustych wnętrzach drzew.
Enitharmon, matko!
Nie zamykaj w skostniałej formie żywotnego potomstwa ogni.
Moje płodne łono tryska miriadami płomieni,
A ty kładziesz na nich pieczęć; oni błądzą gdzieś daleko
I zostawiają mnie pustą jak śmierć.
Pogrążam się w mrocznej niedoli i wizjonerskiej radości.
Kto splecie nieskończoność w wieczny węzeł?
Kto otoczy powijakami? Kto ugości
Mlekiem i miodem?
Widzę, jak się uśmiecha, zwijam się i milknę.
Obraz 3: Narodziny Jezusa
Chór a cappella (8 głosów)
Krajobraz po bitwie. Na pobojowisku zwolna pojawia się
Dziecko-Jezus.
Chór
Nadeszła głęboka zima,
Wtedy tajemnicze dziecko
Zstąpiło przez wschodnie bramy wiecznego dnia…
Obraz 4: Ustanowienie władzy Kobiety
Enitharmon (sopran), Rintrah (tenor)
Palamabron (baryton), Los (bas)
Synowie Urizena (2 kontratenory, 2 tenory, 2 basy)
Chór (4 głosów)
Kryształowy Dom (góry). W nim Los, Enitharmon i ich
dzieci (bez Orca, Rintraha i Palamabrona). W dole synowie Urizena.
Los
Znów nastała noc,
Odpoczywa potężny Urthona;
A Urizen, uwolniony z łańcuchów,
Świeci jak meteor na dalekiej północy.
Synowie Urizena
Pochwyćmy wszystkie duchy życia i przywiążmy
Ich rozśpiewane radości do naszych głośnych strun!
Skrępujmy wszystkie życiodajne słodycze ziemi,
Aby dawały nam rozkosz, abyśmy pili roziskrzone wino Losa!
Los
Wyciągnijcie ręce i uderzcie w struny żywiołów!
Obudźcie pioruny głębi!
Synowie Urizena
Śmiejmy się z wojny,
Gardząc wysiłkiem i staraniem,
Albowiem dni i noce radości powrócą w szczęśliwych godzinach.
Los
Wyjdź, Orcu, ze swej głębokiej kryjówki!
Pierworodny synu Enitharmon, ukaż się!
Ukoronujemy cię girlandami czerwonej winorośli;
Teraz jesteś w niewoli,
Ale ujrzę cię jeszcze w godzinie szczęścia, mój pierworodny synu.
Pojawia się Orc. Dominuje kolor czerwony. Enitharmon
zbliża się do Orca.
Enitharmon
Oto nadchodzi noc radości Enitharmon!
Kogo mam wezwać? Kogo wysłać,
By Kobiecie, najsłodszej Kobiecie przypadło panowanie?
Wstań, Rintrahu, ciebie wołam i ciebie, Palamabronie!
Idźcie! Powiedzcie rodzajowi Ludzkiemu, że…
Pojawiają się Rintrah i Palamabron. Dalszy ciąg
tekstu jest tercetem Enitharmon, Rintraha i Palamabrona.
Enitharmon, Rintrah, Palamabron
…miłość Kobiety jest Grzechem;
…Robakom sześćdziesięciu zim dane będzie życie Wieczne
W symbolicznym domu, do którego istnienie jeszcze nie dotarło.
Zabrońcie wszelkiej radości i niech już w dzieciństwie mała kobieta
Zarzuca sieci na wszystkich tajemnych ścieżkach.
Do tercetu dołącza Los i chór z tekstem:
Los, chór
…zabrońcie wszelkiej radości…
…miłość Kobiety jest grzechem…
Enitharmon zasypia.
Obraz 5: Klęska Anioła Albionu –Verulam –
Przymierze z Urizenem
Obraz pantomimiczno-baletowo-scenograficzny. Enitharmon
śpi. Śni Człowieka. Po kolejnej wojnie w Europie, przegranej przez Anioła
Albionu, rozbite hufce pod przewodnictwem ognistego Króla (Rintrah) udają
się do Verulam. Świątynia węża w Verulam. W środku Kamień Nocy. Na
niej Anioł Albionu odbiera od Urizena mosiężną księgę, rozpostartą
z Północy na Południe. Enitharmon wciąż śpi.
Obraz 6: Londyn, atak Orca – Odsiecz Palamabrona
i Reintraha – Mieszkańcy Londynu –
Ponowny atak Orca – Newton
Obraz pantomimiczno-baletowo-scenograficzny. Widok
Londynu we mgle. Dominuje wzniesiona wysoko świątynia Węża. Anioł
Albionu i Strażnik Tajemnych Szyfrów porażeni ogniem Orca. Pioruny
Palamabrona
i legiony Reintraha odpierają jego atak. Enitharmon śmieje się przez
sen (kobiecy triumf), widząc mieszkańców Londynu zakutych w żelazne
okowy, ich domy przemienione w więzienia, wszechobecne napisy „Thou
shalt not”
i „Fear”. Kolejny atak Orca. Tym razem to Newton z pomocą trąby
Sądu Ostatecznego rozpędza zastępy anielskie Orca.
Obraz 7: Przebudzenie się Enitharmon
Enitharmon (sopran)
Soliści chóru: Enthinthus (sopran), Manathu-Varcyon (tenor), Leutha
(alt), Antamon (baryton), Oothoon (alt), Theotormon (baryton), Sotha
(bas), Thiralatha (sopran)
Chór (4 głosy)
Kryształowy Dom. Wchodzi Enitharmon. Zwołuje swoje
dzieci, które pojawiają się na scenie w kolejności wywoływania. Po każdym
wejściu nowej osoby obecni śpiewają refren. Do ostatniego refrenu dołaczają
pozostali członkowie chóru.
Enitharmon
Wstań, Ethinthus! Chociaż woła ziemski robak…
Wchodzi Ethinthus.
Ethinthus
Niech woła na próżno,
Aż noc świętych cieni
I ludzka samotność przeminie!
Enitharmon, Ethinthus
Powstań, Orcu, i daj naszym górom radość twego czerwonego światła!
Enitharmon
Manathu-Varcyon! Widzę jak płoniesz w mych pokojach,
Światło matczynej duszy!
Wchodzi Manathu-Varcyon.
Manathu-Varcyon
Ze mną są moje wspaniałe orły;
Moje złote skrzydła są twoją rozkoszą, a moje płomienie łagodną złudą.
Enitharmon, Enthinthus, Manathu-Varcyon
Powstań, Orcu, i daj naszym górom radość twego czerwonego światła!
Enitharmon
Gdzie mój czarowny ptak Edenu? Leutho, milcząca miłości!
Leutho, wielobarwna tęcza twoich skrzydeł cieszy oczy:
Łagodna duszo kwiatów, Leutho! Słodka, uśmiechająca się śmierci!
Wchodzi Leutha.
Leutha
Widzę me światlo czerwonawe;
Córki moje, jakże zmienione,
Krążą i ulatują jak słodkie perfumy…
|
