homeprogrambiletybiuroo festiwalumiejsca koncertówsponsorzyarchiwumdownloadnewsgaleria

Michel van der Aa

następny koncert
wszystkie koncerty
imprezy towarzyszące
index kompozytorów
index wykonawców







ur. w 1970, studiował inżynierię dźwięku, a następnie kompozycję w Konserwatorium Królewskim w Hadze. Jest uczniem Diderika Wagenaara, Giliusa van Bergelijka i Louisa Andriessena - prominentnych postaci tzw. szkoły haskiej - ale mimo pewnych podobieństw formalnych, jego muzyka nie ma nic wspólnego z duchem tej szkoły. Michel van der Aa używa idiomu atonalnego z pełną swobodą, a komputer to dla niego naturalne narzędzie - nie komponowania, lecz produkowania ścieżek dźwiękowych, które stanowią jakby jeszcze jeden instrument i wzbogacają słownik jego muzyki.
Zainteresowanie wizualnym i dramatycznym aspektem muzyki skłoniło kompozytora do eksperymentowania z potencjałem aktorskim muzyków (mimika i gra aktorska) i do podjęcia dodatkowych studiów: ostatnio ukończył reżyserię filmową w Nowojorskiej Akademii Filmowej. Współpracował z choreografami: Kazuko Hirabayashim, Philippem Blanchardem, Benem Wrightem, Annabellą Lopez Ochoa, a także z reżyserami filmowymi: Halem Hartleyem i Peterem Greenawayem.
Muzyka Michela van der Aa jest często wykonywana na estradach
i scenach krajowych i zagranicznych. Odnotowały ją w swych programach takie festiwale, jak Berliner Festspiele, Festival d'Automne
ą Paris, Donaueschinger Musiktage, Gaudeamus Muziekweek, Moskiewski Tydzień Muzyczny, Festiwal Muzyczny w Jekatierinburgu, Biennale w Zagrzebiu, Matinee op de Vrije Zaterdag, New Music Series w Los Angeles Philharmonic, Nederlandse Muziekdagen, Spring Loaded Festival w Londynie i Warszawska Jesień. Wśród wykonawców znalazły się m.in. szwedzka Orkiestra Symfoniczna Norrköping, Orkiestra Kameralna Radia Holenderskiego (pod dyrekcją Petera Eötvösa), kanadyjska orkiestra Esprit, Uralska Akademicka Orkiestra Symfoniczna, Orkest de Volharding, New National Theatre w Tokio, Opera Holenderska, a także zespoły: Schönberg Ensemble (pod dyrekcją Reinberta de Leeuw), musikFabrik, Asko, Albany Dogs of Desire, Continuum (Toronto), Ives Ensemble
i Tomoko Mukiyama.
Van der Aa był pierwszym Holendrem wyróżnionym w 1999 r. prestiżową Międzynarodową Nagrodą Gaudeamus (za kompozycję Between). W 2000 r. zdobył Nagrodę-Zachętę im. Matthijsa Vermeulena, przyznawaną przez Fundację Sztuki w Amsterdamie (za Attach).
W planach ma m.in. nową operę, zamówioną przez Nederlandse Oper na rok 2006.

Ważniejsze utwory: Auburn na gitarę i ścieżkę dźwiękową (1994), Oog na wiolonczelę i ścieżkę dźwiękową (1995), Now [in fragments] na sopran, klarnet/klarnet basowy, wiolonczelę i ścieżkę dźwiękową (1995), Starring at the Space na orkiestrę kameralną (1995-96), Span na zespół i ścieżkę dźwiękową (1996), Between na kwartet perkusyjny
i ścieżkę dźwiękową (1997), Wake na duo perkusyjne (1997), Solo na perkusję (1997), Quadrivial na flet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1997), Double na skrzypce i fortepian (1997), Faust na zespół i ścieżkę dźwiękową (1998), Above na zespół i ścieżkę dźwiękową (1999), Writing to Vermeer, warstwa elektroniczna opery L. Andriessena do libretta P. Greenawaya (1999), Kaprys na skrzypce (1999), Attach na zespół
i ścieżkę dźwiękową (1999-2000), See-through na orkiestrę (2000), Just before na fortepian i ścieżkę dźwiękową (2000), The New Math(s), ścieżka dźwiękowa do filmu Hala Hartleya (wspólnie z L. Andriessenem; 2000), Here[to be found] na sopran, orkiestrę kameralną i ścieżkę dźwiękową (2001), Vuur na zespół i ścieżkę dźwiękową (2001), One, opera kameralna na sopran, wideo i soundtrack do libretta własnego (2002), Here [in circles] na sopran i zespół (2002), Here [enclosed] na orkiestrę kameralną i ścieżkę dźwiękową (2003), Solitaire na skrzypce
i ścieżkę dźwiękową (2003), Memo na skrzypce i przenośny magnetofon kasetowy (2003).
Ponadto czarno-biały film autorski 16 mm pt. Passage (2002).

One, opera kameralna
Słuchacz utworów Michela van der Aa często ma ochotę rozejrzeć się wokół siebie, by zlokalizować źródło dochodzących do niego dźwięków. Niekiedy muzycy mają niewidzialne towarzystwo taśmy, która nawiązuje z nimi dialog; innym razem widzialne instrumenty wydają dziwne, nieoczekiwane brzmienia. Dla van der Aa dźwięk to coś elas-tycznego, co daje się modelować, przyjmuje wciąż nowe postaci, czasem rozpoznawalne, czasem nie.
Dokładnie tak samo dramatopisarza fascynuje duch ludzki i jego cielesne pozy. I nie jest to przypadek: van der Aa jest w swej muzyce dramatopisarzem. Ludzie bywają ustępliwi lub uparci, dominujący lub zdominowani, wspierają się lub działają przeciwko sobie. Dokładnie tak samo jak dźwięki muzyki van der Aa, które z niezwykłą ekspresyjną siłą oddziałują na publiczność. Chociaż kompozytor nie wywołuje obrazów wprost, powstają one w umyśle nawet najbardziej pozbawionego wyobraźni słuchacza. Czasem też wizualizacja potencjału dramatycznego jest dziełem muzyków-wykonawców.
W operze One van der Aa łączy śpiew, wideo i dźwięki elektroniczne. Rolę protagonisty gra i śpiewa Barbara Hannigan (sopran); jej partię uzupełnia i wspiera projekcja wideo. Jest ona ściśle dopasowana do wykonania live i razem tworzą całość doskonałą.
Treść opery: pięć starych kobiet opowiada o identycznym, fundamentalnym wydarzeniu swego życia. Okazuje się, że w każdym z tych wydarzeń kluczową rolę odegrał protagonista dramatu. Stopniowo odkrywamy naturę relacji protagonisty do każdej z kobiet; powstaje wnikliwy portret kobiety kompletnie zagubionej.
One jest efektem współpracy kompozytora z Barbarą Hannigan. Poprzednio kompozytor pracował z nią przy komponowaniu Here [to be found] i Here [in circles]. Pierwszy z tych utworów miał swą prapremierę podczas festiwalu w Donaueschingen, dla którego został skomponowany (wykonawcy: B. Hannigan oraz Radio Kamer Orkest). Prawykonanie drugiego odbyło się podczas Tygodnia Muzyki Gaudeamus w 2002 r. (wykonawcy: B. Hannigan z zespołem asko).
Produkcja: Fundacja Gaudeamus, Vereiniging van Aktuele Muziek Podia (vamp), przy wsparciu MusiekGroep Nederland i Centrum Muzycznego De Ijsbreker.