|
|
ur. 1957 w Oslo, otrzymał wszechstronne wykształcenie muzyczne, obejmujące
klasykę wraz z muzyką dawną, a także jazz i awangardowy rock.
Kompozycję studiował w Państwowej Norweskiej Akademii Muzycznej pod
kierunkiem Finna Mortensena i Olava Antona Thommesena, następnie na
Uniwersytecie Kalifornii w San Diego (profesorowie: Joji Yuasa, Roger
Reynolds, Vinko Globokar).
Uprawia muzykę intuitywną i komponowaną przy pomocy programów
komputerowych. Współpracuje z nowoczesnym teatrem tańca, tworzy
instalacje i performance.
Jego utwory wykonywane są regularnie na całym świecie.
Ważniejsze utwory (od 1984): Kaleidophony na cztery trąbki,
cztery rogi, trzy puzony i tubę (1984), Changes na symfoniczną orkiestrę
dętą (1984), Purge na perkusję i taśmę (1984-89), Mandala na dwa
fortepiany i dwie perkusje (1985), Depart na flecistę-aktora (lub innego
instrumentalistę) i taśmę (1986), ...though what made it has gone na
mezzo-sopran i fortepian (1987), The Road between Water and Thirst na taśmę
(1987), Koncert na kotły i orkiestrę (1988), StrNk, muzyka
elektroakustyczna (1989), Onda di ghiaccio na orkiestrę kameralną
(1989), Stonewave dla sześciu perkusistów; także wersje dla trzech
perkusistów i na perkus-ję solo (1990), Da-Ba-Da, muzyka baletowa na taśmę
(1990), ning na obój, rożek angielski, skrzypce, altówkę i wiolonczelę
(1991), VĆrnatt, muzyka teatralna na taśmę (1992), Solve et Coagula na
flet/piccolo, flet altowy, klarnet/klarnet basowy, perkusję, fortepian i
kwartet smyczkowy (1992), Too Much of a Good Thing na sześć gitar
elektrycznych
i sześciu perkusistów (1993), Konsekvens, muzyka elektroakustyczna
baletowa (1993), Cztery etiudy na fortepian (1993), Drei Gedichte von
Rainer Maria Rilke na sopran i fortepian (również wersja na mezzosopran
i fortepian; 1994), Yo na komputer i urządzenia kontrolujące (1994),
DrNmspel, muzyka do filmu Unni Straume wg sztuki A. Strindberga (1994),
Appearances na orkiestrę kameralną (1995), Twine na ksylofon
i marimbę (1995), Boyl na orkiestrę kameralną (1995), Ground na
wiolonczelę i 18 smyczków (1996), Koncert na klarnet i orkiestrę
(1996), Stream na kotły (1997), The Solitary Shame Announced by a Piano,
muzyka baletowa na taśmę (1997), SkjNr, muzyka baletowa na taśmę
(1997), Act na wielką orkiestrę (1998), Tides na sześciu perkusistów i
orkiestrę (1998), Frap dla 2-4 perkusistów (1998), Chi na orkiestrę
(1991), Stream na wiolonczelę (1999), LautLeben, opera radiowa na głos
kobiecy
i taśmę czterokanałową (1999), Seven Imperatives na fortepian (2000),
Phonotope 1 na kwartet smyczkowy i komputer (2000), Four Places Including
Sjoa and SjĆk, muzyka baletowa na taśmę (2004).
Instalacje, multimedia: So Far Unchanged na aktorski chór mieszany
i taśmę; koncepcja wizualna: Kjetil SkNien (1985), Crossroads, design
i interludia muzyczno-teatralne na trzygodzinny koncert trzech grup
jazzowych i dwóch zespołów nowej muzyki (1988), Diaphony, kompozycja
grupowa (z Alfredem Jansonem i KĆre Kolbergiem) na cztery grupy
instrumentów dętych, trąbki sygnałowe, czterech perkusistów, ośmiu
aktorów/muzyków i taśmę; wizualizacja: Kjetil SkNien (1990), Scratch
na balon i live electronics (1991), Lyddusj, instalacja dźwiękowa na
wystawę poświęconą Edwardowi Griegowi (1993), Det tĆlmodige na taśmę:
muzyka przeznaczona na nocny koncert w kręgu kamiennym w Vestfold (1996),
feelings, instalacja z tv, komputerem Macintosh i fortepianem Yamaha midi
(2003).
Tytuł kompozycji Phonotope 1 jest trawestacją pojęcia
"biotope" ("biotop"), oznaczającego niewielki obszar
ekologiczny, w którym życie różnych gatunków roślin i zwierząt jest
funkcją ich wzajemnych zależności, a gleba, warunki wodne etc. tworzą
równowagę doskonałą. Analogicznie Phonotope oznacza "obszar"
muzyczny, w którym dźwięki zastępują organizmy żywe i podobnie jak
one wchodzą
w relacje współzależności i interakcje według określonych reguł.
Kompozycja nie posiada partytury w tradycyjnym sensie tego słowa, tylko
materiały głosowe dla poszczególnych muzyków. Składa się na nie głównie
pięć muzycznych "gier" - każda rozgrywana według włas-nych
reguł - w których rolę kart pełnią niewielkie cząstki materiału
muzycznego. Pozwala to muzykom na swobodę wyboru w obrębie ściśle
zakreślonych granic.
Oprócz gry pomiędzy muzykami, toczy się także gra między kwartetem i
komputerem, według programu stworzonego przez ircam specjalnie dla tej
kompozycji. Polega ona częściowo na transformacji dźwięków wydawanych
przez zespół w czasie rzeczywistym, częściowo zaś na odtwarzaniu plików
muzycznych opartych na nagraniach kwartetu.
Naczelną ideą formy jest interakcja między pięcioma odrębnymi materiałami
muzycznymi, stanowiącymi soniczny opis pięciu żywiołów obecnych w
tradycji myśli chińskiej: Drzewo, Metal, Woda, Ogień i Ziemia. Utwór
składa się z pięciu dużych części. Każda z nich zdominowana jest
przez fragment środkowy - "grę" - zogniskowaną na jednym z
wymienionych żywiołów. Każdą rozpoczyna krótka komputerowa
introdukcja, a kończy uspokojenie. Stanowiące jądro każdej z części
żywioły zdefiniowane są według chińskiego systemu myślenia: pochłaniają
się, niszczą, albo też przeistaczają jeden
w drugi.
Phonotope 1 komponowany był na zamówienie ircam-u oraz Festiwalu Muzyki
Współczesnej Ultima w Oslo, z przeznaczeniem dla Kwartetu Arditti (i we
współpracy z tym zespołem).
|
