|
|
ur. 1955 w Dniepropietrowsku. Studiował kompozycję w Moskiewskim
Konserwatorium im. Czajkowskiego u Mikołaja Sidielnikowa
i Edisona Denisowa oraz teorię muzyki u Jurija Chołopowa. Jego utwór
dyplomowy, Koncert wiolonczelowy (1988), został wybrany przez Giennadija
Rożdiestwienskiego do serii koncertów zatytułowanych
Z historii muzyki sowieckiej. Tarnopolski jest częstym gościem
zachodnich festiwali nowej muzyki, takich jak Światowe Dni Muzyki mtmw,
Berliner Festwochen, Münchener Biennale, Wien Modern, Holland Festival,
Frankfurter Musikfest, Almeida Festival, Huddersfield Contemporary Music
Festival, Tage für Neue Musik Zürich, San Diego Arts Festival,
Rencontres Musicales d'Evian, Warszawska Jesień
i w. in. Wielu sławnych rosyjskich dyrygentów, w tym Giennadij Rożdiestwienski,
Mścisław Rostropowicz i Aleksander Łazariew, prowadziło wykonania jego
utworów. Znalazły się one w programach Symphonieorchester des
Bayerisches Rundfunks, Ensemble Modern, Schönberg Ensemble, Ensemble
InterContemporain, Ensemble Recherche, Zespołu Solistów Teatru Bolszoj i
in. Jego dzieła sceniczne miały premiery w Rosji, Niemczech, Francji i
Holandii.
Kompozycje Tarnopolskiego łączą w paradoksalny sposób dwa aspekty
estetyczne: pierwszym jest poszukiwanie nowej eufonii na bazie kompleksowo
skonstruowanego materiału brzmieniowego, znoszącego przeciwstawienie
pomiędzy konsonansem a dysonansem, dźwiękiem a hałasem, harmonią a
brzmieniem, jak też pomiędzy instrumentami elektronicznymi i
akustycznymi; drugi to wykwintna postmodernistyczna teatralność, wypełniona
wesołą ironią lub surrealistyczną groteską.
Tarnopolski odgrywa znaczącą rolę w rozwoju współczesnego życia
muzycznego w Rosji. Był jednym z założycieli Towarzystwa Muzyki Współczesnej
w Moskwie (1989), reprezentującego grupę kompozytorów, którzy
zareagowali przeciwko oficjalnej sowieckiej filozofii kulturalnej (tzw.
realizm socjalistyczny). W 1993 r. założył i został dyrektorem Centrum
Muzyki Współczesnej w Moskwie oraz zespołu Studio for New Music, który
wykonał wiele dzieł kompozytorów rosyjskiej awangardy. W 1994 r. założył
także Forum Moskiewskie - nowy coroczny międzynarodowy festiwal muzyki
współczesnej
w Moskwie, którego głównym zadaniem jest integracja współczesnej
muzyki rosyjskiej i wschodnioeuropejskiej z zachodnioeuropejską.
Od 1992 r. Tarnopolski jest profesorem kompozycji w Konserwatorium
Moskiewskim. Prowadzi też seminaria kompozytorskie
w Niemczech, Austrii, Holandii, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i in.
krajach.
Jego utwory były wielokrotnie nagradzane, m.in. w 1991 r. Nagrodą
Dymitra Szostakowicza oraz Nagrodą Paula Hindemitha.
Ważniejsze utwory: Koncert wiolonczelowy (1980),
Symfonia (1982), Wahnfried na skrzypce solo, fortepian, sześć tub
wagnerowskich (lub pięć puzonów i tubę), pięć fletów prostych (lub
fletów i klarnetów)
i niewidoczny chór (lub taśmę), do tekstu R. Wagnera (1984), Psalmus
poenitentialis, koncert na chór, skrzypce solo, organy i perkusję
(1986), Trzy Gracje, opera parodystyczna w trzech scenach do tekstu K. M.
Webera (1987), Choralvorspiel "Jesu, deine tiefen Wunden" na
trio smyczkowe, perkusję i zespół (1987), Brooklyn Bridge, or My
Discovery of America, kantata na sopran, tenor i orkiestrę (lub duży
zespół) do tekstu
W. Majakowskiego (1988), Echoes of the Passing Day, trio na klarnet,
wiolonczelę i fortepian (1989), Upon Reading Mussorgsky's Draft Notebooks,
teatr muzyczny na chór, solistów, narratora i orkiestrę kameralną
(1989), Eindruck-Ausdruck na fortepian (1989, wersja na fortepian
i duży zespół - 1992, wersja na fortepian, flet, klarnet i trio
smyczkowe - 1996), Per archi, pamięci Luigiego Nono, na kwartet
perkusyjny (1990), Kassandra na duży zespół (1991), Welt voll Irrsinn
na duży zespół (1993), Ah, ces russes... ou l'Elixir Magique, farsa
muzyczna do tekstu
I. Maslennikowej (1993), The Breath of the Exhausted Time na orkiestrę
(1994), Landschaft nach der Schlacht wg Duineser Elegien R. M. Rilkego na
duży zespół, baryton solo i chór basów ad libitum (1995), ... Le vent
des mots qu'il n'a pas dits na wiolonczelę i orkiestrę (1996), Ins
Theater, sztuka muzyczna (1998), Wenn die Zeit über die Ufer tritt, opera
w trzech scenach do tekstu R. G. Mohnnaua wg A. Czechowa (1999), Chevengur
na głos i zespół do tekstu A. Płatonowa (2001), Kopciuszek,
teatralizowana kantata na głosy dziecięce, orkiestrę dziecięcą, sześciu
narratorów i zespół profesjonalny, do tekstu Revolting Rhymes R. Dahla
w adaptacji D. Sturrocka (2003), Feux follets na orkiestrę (2003).
Pod względem formalnym trio Echoes of the Passing Day
jest rodzajem muzycznego ekwiwalentu Proustowsko-Joyce'owskiego
"strumienia świadomości". Wolny strumień muzycznych skojarzeń,
które wyzwala tytuł utworu, dąży do ujawnienia nie bezpośrednich
linearnych związków logicznych pomiędzy elementami, ale raczej ich
odleg-łych podświadomych koneksji. Styl dzieła wydaje się produktem
post-kultury, w której tak radykalnie odmienne zjawiska, jak cytaty
z Beethovena i teatr instrumentalny, mogą w sposób naturalny koegzystować
w jednym kontekście.
Utwór jest dedykowany Elizabeth Wilson, stąd wplecione w jego strukturę
dwa symbole jej imienia: Dla Elizy Beethovena oraz popularna piosenka
amerykańska Elizabeth. Proces muzycznego rozwoju przywołuje również
archetypiczne, zróżnicowane symbole narodowościowe (dla Niemców -
marszowe "rechts-links", dla Rosjan - rozpaczliwe pytanie:
"Szto diełat'?", "Co robić?" - ...Czernyszewski...Lenin...Pieriestrojka...).
Zamykający utwór cytat z Ulissesa ujmuje wszystko, co wydarzyło się
przed nim w kontekście powieści Joyce'a.
|
