|
|
Luigi Nono
ur. 1924 w Wenecji, zm. 1990 w Wenecji. Obok K. Stockhausena, P. Bouleza i
I. Xenakisa, najwybitniejszy twórca powojennej awangar-dy. Kompozycję
studiował u G. F. Malipiera, B. Maderny i H. Scherchena, ukończył też
studia prawnicze na Uniwersytecie w Padwie. Międzynarodowe uznanie i
karierę przyniosły mu utwory prezentowane w Darmstadcie; najważniejsze
było wykonanie w 1956 r. Il canto sospeso na głosy solowe, chór i
orkiestrę (na Warszawskiej Jesieni kompozycja wykonana była w 1961 r.).
Od 1953 r. członek Włoskiej Partii Komunistycznej; lewicowe poglądy
polityczne znalazły odbicie w wielu jego utworach. Był członkiem
Akademie der Künste w Berlinie. Od 1960 r. intensywnie zajmował się
muzyką elektroakustyczną w założonym przez L. Beria i B. Madernę
Studio di Fonologia Musicale della rai w Mediolanie. W pierwszej połowie
lat 80. był dyrektorem artystycznym Studia Eksperymentalnego Heinricha
Strobla we Fryburgu Bryzgowijskim.
Luigi Nono kilkakrotnie gościł w Polsce. Dwa spośród jego licznych
utworów mają polski kontekst: Diario polacco '58 oraz Quando stanno
morendo (Diario polacco II); ten ostatni, zamówiony w 1981 r. przez
Warszawską Jesień, a skomponowany w 1982 r. pod wrażeniem wprowadzonego
w Polsce stanu wojennego, został przez kompozytora zadedykowany
"polskim przyjaciołom i towarzyszom, którzy na wygnaniu, w
podziemiu, w więzieniach, w swoich miejscach pracy - trwają w oporze;
zachowują nadzieję, choć jej nie ma, wierzą, choć są niewierzący".
Ważniejsze utwory (od 1984): A Carlo Scarpa architetto,
al suolo infiniti possibili na orkiestrę (1984), Prometeo, tragedia
dell'ascolto na cztery grupy instrumentalne, dwa soprany, dwa kontralty,
tenor, chór mieszany, dwoje aktorów i live electronics (1984), A Pierre,
dell'infinito azzurro silenzio, inquietum na flet kontrabasowy, klarnet
kontrabasowy i live electronics (1985), Risonanze erranti na mezzosopran,
flet, tubę, perkusję i live electronics (1986), Caminantes ...Ayacucho
na alt solo, flet, organy i orkiestrę (1986-87), No hay Post-Prae-Ludium
"baab-arr" na ottavino i live electronics (1988), La lontananza
nostalgica utopica futura. Madrigale per piĚ "Caminantes" con
Gidon Cremer na skrzypce solo i live electronics (1988), "Hay que
caminar" sognando na dwoje skrzypiec (1989).
La lontananza nostalgica utopica futura
Przyszłe nostalgiczne oddalenie. Madrygał na kilkunastu wędrowców.
Utopijne nostalgiczne oddalenie jest mi bliskie. Rzadkie jakości brzmień
wynalezionych przez Gidona, dzięki którym mogą funkcjonować różne
przestrzenie Kleine Philharmonie. Podobnie jak dzięki przestrzeniom
Kleine Philharmonie, oryginalne brzmienia skrzypiec Gidona mogą
funkcjonować w coraz to innych miejscach: odległe dźwięki - bliskie dźwięki
- spotkania - zderzenia - wewnętrzne milczenia - zewnętrzne milczenia -
zazębiające się konflikty. Taśmy magnetyczne i głosy madrygałowe
towarzyszą soliście-skrzypkowi
i muzyce live electronics. Głosy wędrowców. Żadnego rozwoju, żadnych
przekształceń: brzmienia Gidona są dostatecznie oryginalne. Trzy dni
nieprzerwanych nagrań w Studiu Eksperymentalnym s.w.f. we Fryburgu
Bryzgowijskim. Niekończące się słuchanie - próby wyboru podobieństw
- różne odczucia wobec komponowania głosu po głosie, jak we
flamandzkiej szkole figuratywnej. I Gidon przerzucający się do kolejnych
miejsc, z innym zapisem i pomysłem. I porzucający je!
|
