|
|
ur. 1965 w Taipei, zaczął pobierać lekcje gry na fortepianie w wieku
lat czterech, a w wieku dziewięciu lat rozpoczął formalną edukację
muzyczną, wstępując do eksperymentalnej klasy muzycznej. W 1988 r. ukończył
studia w zakresie teorii muzyki i kompozycji w Narodowym Instytucie Sztuk
w Taipei. Następnie, po odbyciu dwuletniej służby wojskowej, jesienią
1990 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych i podjął studia na
Uniwersytecie w Bostonie. Po ich ukończeniu kontynuował naukę na
Uniwersytecie Stanowym Pensylwanii, uzyskując tam stopień doktorski
(1996). Jego profesorami byli: Yen Lu, Hwang-Long Pan, Theodore Artonious,
Lukas Foss, Richard Wernick i George Crumb.
Tzyy-Sheng Lee jest laureatem Yoshiro Irino Memorial Prize, przyznawanej
przez Ligę Kompozytorów Azjatyckich (1986), oraz innych nagród
kompozytorskich. Jego utwory były wykonywane na Tajwanie, w Japonii,
Stanach Zjednoczonych, Polsce, Nowej Zelandii,
w Chinach, Holandii, Francji, Niemczech, Austrii i Tajlandii,
w tym na festiwalach Ligi Kompozytorów Azjatyckich, w Aspen, na Światowych
Dniach Muzyki mtmw, na festiwalu „Apekte” w Salzburgu i in.
Muzyka kompozytora była też prezentowana podczas Międzynarodowej
Trybuny Kompozytorów unesco w Paryżu w 1992 r., gdzie została
wyselekcjonowana do nadawania w rozgłośniach radiowych w Austrii,
Holandii, Islandii, Norwegii, Hong Kongu, Japonii
i Australii.
W 1996 r. Tzyy-Sheng Lee powrócił na Tajwan, obecnie wykłada na
wydziale muzyki Uniwersytetu Narodowego im. Sun Jat-sena
w Kaoshiung.
Ważniejsze utwory: Piano Trio in D (1981), Phoenix,
duet na obój i fortepian (1983), Reversing, concertino na cheng i
orkiestrę smyczkową (1985), Solo na fortepian (1985–87), Ten,
muzyka na cheng (1987), Thirteen and one-third, muzyka na erhu (1987),
Five Movements na kwartet smyczkowy (1987), Lontano da Lu-Chow na chór
kameralny a cappella (1986–88), Five the first, duet na fortepian i
wibrafon (1988), Eight na kontrabas (1988–90), Lontano da M.I.T.,
trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1990), Mr. DE-ath, kwartet na
cztery instrumenty chińskie (hsiao, erhu, pipę i cheng) (1990), Sonatina
Piccola na róg i fortepian (1990), Poem of the Nation’s Demise I na
sopran, flet, klarnet, skrzypce
i harfę, do tekstów poetów chińskich (1991), Poem of the
Nation’s Demise II na sopran, flet, klarnet, skrzypce i harfę, do
tekstów poetów chińskich (1991), senza i na orkiestrę (1992), Two
Nocturnes na klarnet i fortepian (1992), Duo senza uno na flet (1992),
Twelve plus five na fortepian, flet i klarnet lub klarnet basowy (1993),
Kwintet na instrumenty chińskie (di, liuchin, yangchin) i dwie perkusje
(1994), Little Prelude na orkiestrę (1994), Avanti, sekstet na flet,
klarnet, skrzypce, wiolonczelę, fortepian i perkusję (1991–95),
Abandoned na skrzypce i marimbę (1994–95), Trio na skrzypce,
klarnet i fortepian (1995), AScend/DEscend, koncert na flet i orkiestrę
kameralną (1996), Fourteen na fagot (1997), Sixteen na skrzypce (1997), A
Short Song na wiolonczelę (1998), se i na wielki chiński zespół
instrumentalny (1998), Kwintet na instrumenty dęte drewniane (1999), Trio
na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1999), Black Tide, muzyka taneczna
na mały zespół (1999), Pięć pieśni chińskich na głos
i fortepian (2000), Duet na saksofon altowy i marimbę (2000), Duet na
wiolonczelę i kontrabas (2000), se ii, sekstet na instrumenty dęte
drewniane i smyczki (2001), Kwintet na flet, saksofon, kontrabas, wibrafon
i fortepian (2001), south•muse i na cztery instrumenty chińskie
(2002–03), south•muse ii na wiolonczelę i fortepian (2003),
Thirteen and one-second na kontrabas (2003).
Utwór AScend/DEscend został ukończony w marcu 1995
r. i zorkiestrowany na flet solo i niewielki zespół, składający się
ze smyczków, instrumentów dętych drewnianych w pojedynczej obsadzie,
harfy
i perkusji. Solista gra również na flecie altowym i flecie piccolo. Właś-nie
różnice pomiędzy trzema fletami – w zakresie rejestrów, jakości
brzmienia i szczególnych właściwości – inspirują stylistyczne
pomysły muzyczne i ogólną strukturę dzieła. Znamienna jest wrażliwość
kompozytora na brzmienie i, w konsekwencji, specyficzna ozdobność
faktury, budząca skojarzenia ze sztukaterią.
Już na samym początku solowy flet altowy zdumiewa: zachowuje się jak
okrutny i brutalny lider, czyli w całkowitym przeciwieństwie do
stereotypu dolce ed’amoroso. Skala solisty, wraz ze zmianą
instrumentów na flet C i piccolo, stopniowo osiąga coraz wyższe
rejestry, aż do wysokości ekstremalnych. W kolejnych sekwencjach muzyka
zaczyna jak gdyby tracić swą rytmiczną żywiołowość, staje się
coraz bardziej ociężała... jak próba narzucenia
„anty-kulminacji” i myśli
o DEstrukcji.
AScend/DEscend powstało na zamówienie Współczesnej Orkiestry
Kameralnej Taipei i miało swą premierę 14 stycznia 1998 r. w National
Recital Hall w Taipei. Solistką była Shu-Chun Chiang, zespołem dyrygował
Chung-Fung Lee.
Tzyy-Sheng Lee
|
