Powrót do:   Kompozytorzy
Nono, Luigi

(1924–1990)

urodził się i zmarł w Wenecji. Obok Stockhausena, Bouleza i Xenakisa najwybitniejszy twórca powojennej awangardy. Kompozycję studiował u Gian Franca Malipiera, Brunona Maderny i Hermanna Scherchena, ukończył też studia prawnicze na Uniwersytecie w Padwie. Międzynarodowe uznanie i karierę przyniosły mu utwory prezentowane w Darmstadcie; najważniejsze było wykonanie w 1956 r. Il canto sospeso na głosy solowe, chór i orkiestrę (na Warszawskiej Jesieni kompozycja prezentowana była po raz pierwszy w 1961 r.).

Od 1953 r. członek Włoskiej Partii Komunistycznej; lewicowe poglądy polityczne znalazły odbicie w wielu jego utworach (pisał m.in. do słów Karola Marksa, Lenina i Che Guevary). Był członkiem Akademie der Künste der DDR w Berlinie. Od 1960 r. intensywnie zajmował się muzyką elektroakustyczną w założonym przez Luciana Beria i Brunona Madernę Studio di Fonologia Musicale della RAI w Mediolanie. W pierwszej połowie lat osiemdziesiątych był dyrektorem artystycznym Studia Eksperymentalnego Heinricha Strobla we Fryburgu Bryzgowijskim. Luigi Nono kilkakrotnie gościł w Polsce. Dwa spośród jego licznych utworów mają polski kontekst: Diario polacco ’58 oraz Quando stanno morendo (Diario polacco II); ten ostatni, zamówiony w 1981 r. przez Warszawską Jesień, a skomponowany w 1982 r. pod wrażeniem wprowadzonego w Polsce stanu wojennego, został przez kompozytora zadedykowany „polskim przyjaciołom i towarzyszom, którzy na wygnaniu, w podziemiu, w więzieniach, w swoich miejscach pracy trwają w oporze; zachowują nadzieję, choć jej nie ma, wierzą, choć są niewierzący”.

 

Ważniejsze utwory: Variazioni canoniche sulla serie dell’ op. 41 di Arnold Schöberg na orkiestrę kameralną (1950), Polifonica– –Monodica–Ritmica na zespół kameralny (1951), Composizione per orchestra n. 1 (1951), Epitaffio per Federico García Lorca – trzy studia: España en el corazón na sopran i baryton solo, chór mieszany i instrumenty, Y su sangre ya viene cantando na flet i orkiestrę, Memento. Romance de la guardia civil española na recytatora, chór recytujący i orkiestrę (1952–53), Due espressioni per orchestra (1953), Il mantello rosso, balet wg F. Garcii Lorki (1953), La victoire de Guernica na chór mieszany i orkiestrę (1954), Liebeslied na chór mieszany, harfę i zespół instrumentów (1954), Canti per 13 na orkiestrę kameralną (1955), Incontri na 24 instrumenty (1955), Il canto sospeso na głosy solowe, chór i orkiestrę (1955–56), Varianti per violino solo, archi e legni (1957), La terra e la compagna na sopran i tenor solo, chór mieszany i orkiestrę (1975), Cori di Didone na chór mieszany i perkusję (1958), Composizione per orchestra n. 2: Diario polacco ’58 (1958–59), Sarà dolce tacere na osiem głosów solowych (1960), Ha venido, Canciones para Silvia na sopran solo i chór (1960), Omaggio a Emilio Vedova na taśmę (1960), Intolleranza 1960, akcja sceniczna na głosy solowe, chór i orkiestrę do tekstów B. Brechta, P. Eluarda i W. Majakowskiego (1960–61; nowa wersja – Intolleranza 1970), Suite da camera da „Intoleranza 1960” na sopran solo, chór i orkiestrę (1969), Canti di vita e d’amore: Sul Ponte di Hiroshima na sopran, tenor i orkiestrę (1962), Canciones a Guiomar na sopran solo, chór żeński i instrumenty (1962–63), La fabbrica illuminata na mezzosopran i taśmę (1964), Musik zu „Die Ermittlung” von Peter Weiss na taśmę (1965), Ricorda cosa ti hanno fatto in Auschwitz na taśmę (1966), A floresta é jovem e cheja de vida na trzy głosy, sopran, klarnet, płyty miedziane i taśmę (1966), Per Bastiana – Tai-Yang-Cheng na orkiestrę i taśmę (1967), Contrappunto dialettico alla mente na taśmę (1968), Musica-Manifesto n. 1: Un volto del mare – Non consumiamo Marx na głosy i taśmę (1968–69), Musiche per Manzù, muzyka do filmu Pace e guerra na taśmę (1969), Y entonces comprendió na sześć głosów kobiecych, chór mieszany, taśmę i live electronics (1969–70), Voci destroying muros na sopran solo, chór żeński i orkiestrę (1970), Ein Gespenst geht um die Welt na sopran, chór mieszany i orkiestrę (1971), Como una ola de fuerza y luz na orkiestrę i taśmę (1971–72), Siamo la gioventù del Vietnam na jednogłosowy chór (1973), Al gran sole carico d’amore, opera, libretto Jurij Lubimow, teksty Rimbauda, Brechta, Castro, Che Guevary, Dimitrowa, Gorkiego, Gramsciego, Lenina, Marksa i in. (1972–74; rew. 1977), Für Paul Dessau na taśmę (1974), ...sofferte onde serene... na fortepian i taśmę (1976), Con Luigi Dallapiccola na sześciu perkusistów i live electronics (1979), Fragmente – Stille, An Diotima na kwartet smyczkowy (1979–80), Io, frammento dal Prometeo na dwa soprany, chór kameralny, flet basowy, klarnet kontrabasowy i live electronics (1980–81), ¿Dónde estás, hermano? na dwa soprany, mezzosopran i alt (1982), Quando stanno morendo. Diario polacco n. 2 na dwa soprany, mezzosopran, flet i live electronics (1982), Guai ai gelidi mostri na dwa głosy, flet, klarnet, tubę, altówkę, wiolonczelę, kontrabas i live electronics (1983), Ommaggio a György Kurtág na instrumenty dęte i live electronics (1983), A Carlo Scarpa architetto, al suolo infiniti possibili na orkiestrę (1984), Prometeo, tragedia dell’ascolto na cztery grupy instrumentalne, dwa soprany, dwa kontralty, tenor, chór mieszany, dwoje aktorów i live electronics (1984), A Pierre, dell’infinito azzurro silenzio, inquietum na flet kontrabasowy, klarnet kontrabasowy i live electronics (1985), Risonanze erranti na mezzosopran, flet, tubę, perkusję i live electronics (1986), Caminantes... Ayacucho na alt solo, flet, organy i orkiestrę (1986–87), Postpraeludium no. 2 No hay caminos, hay que caminar... Andrej Tarkovskij na siedem grup instrumentalnych (1987), La lontananza nostalgica utopica futura. Madrigale per più „caminantes” con Gidon Kremer na skrzypce solo, live electronics i taśmę (1988), „Hay que caminar” sognando na dwoje skrzypiec (1989). 

Loading...