Jej historia rozpoczęła się 5 listopada 1901 r. – w dniu
koncertu inaugurującego działalność Filharmonii Warszawskiej w
nowo wybudowanym gmachu przy ul. Moniuszki. Orkies-trą dyrygował
Emil Młynarski,
a jako solista wystąpił Ignacy Jan Paderewski. Program wypełniły
utwory Chopina, Moniuszki, Paderewskiego, Noskowskiego, Stojowskiego
i Żeleńskiego.
W stosunkowo krótkim czasie Filharmonia Warszawska stała się główną
instytucją krzewienia kultury muzycznej w Polsce oraz aktywnie
uczestniczącą w życiu muzycznym Europy. Występowali tutaj niemal
wszyscy wielcy artyści początku XX wieku i okresu międzywojennego,
w tym pianiści Sergiusz Rachmaninow, Claudio Arrau, Vladimir
Horowitz, Wilhelm Kempf, Artur Rubinstein, skrzypkowie Bronisław
Huberman i Pablo Sarasate, dyrygenci Otto Klemperer i Artur Ro-dziński.
Filharmonia Warszawska gościła również wybitnych kompozytorów,
w tym Karola Szymanowskiego, Arthura Honeggera, Sergiusza
Prokofiewa, Maurycego Ravela, Ryszarda Straussa, Igora Strawińskiego,
a nawet Edwarda Griega.
W gmachu Filharmonii Warszawskiej odbyły się pierwsze trzy Międzynarodowe
Konkursy Chopinowskie (1927, 1932, 1937), I Międzynarodowy Konkurs
Skrzypcowy
im. H. Wieniawskiego (1935) oraz
I Festiwal Sztuki Polskiej.
W pierwszych dniach września 1939 r. gmach Filharmonii Warszawskiej
został zbombardowany, a pod koniec wojny całkowicie legł
w gruzach. Spośród 71 członków orkiestry aż 39 straciło życie.
W pierwszych latach powojennych Filharmonią Warszawską kierowali
między innymi Olgierd Straszyński i Andrzej Panufnik.
W styczniu 1950 r. dyrektorem
i głównym dyrygentem został Witold Rowicki, który w trudnych
warunkach (filharmonia nie miała jeszcze własnej siedziby)
zreorganizował orkiestrę i w decydujący sposób przyczynił się
do podniesienia jej poziomu artystycznego.
21 lutego 1955 r. nastąpiło otwarcie nowo wybudowanego gmachu przy
ul. Sienkiewicza, mieszczącego Salę Koncertową na 1000 miejsc
oraz Salę Kameralną na 433 miejsca.
W tym dniu Filharmonia Warszawska otrzymała nazwę Narodowej.
W latach 1955–58 orkiestrą Filharmonii Narodowej kierował
Bohdan Wodiczko – wybitny muzyk, miłośnik muzyki współczesnej;
współpracowali z nim m.in. Arnold Rezler i Stanisław
Skrowaczewski. Był to pomyślny okres dla Filharmonii. Ogromnym
powodzeniem cieszyły się wykonania muzyki XX w. Skład orkiestry
został powiększony.
Po Wodiczce kierownictwo artystyczne Filharmonii Narodowej objął
ponownie Witold Rowicki, który pełnił tę funkcję do zakończenia
sezonu 1976/77. Jako stali dyrygenci pracowali w tym okresie Stanisław
Wisłocki i Andrzej Markowski (który w latach 1972–74 był również
zastępcą dyrektora artystycznego).
W lipcu 1977 r. na stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego
powołany został Kazimierz Kord. Rozbudował on znacznie repertuar
orkiestry, wprowadzając do sezonów koncertowych formy oratoryjno-
-kantatowe oraz opery (w wykonaniach estradowych). W latach
1979–90 stanowisko stałego dyrygenta fn zajmował Tadeusz
Strugała.
Od 1 stycznia 2002 r. Dyrektorem Naczelnym i Artystycznym
Filhar-monii Narodowej jest Antoni Wit.
Orkiestra odbyła ponad 100 tournées na pięciu kontynentach.
Uczestniczyła w wielu prestiżowych festiwalach międzynarodowych,
m.in. w Atenach, Bergen, Berlinie, Bordeaux, Brukseli, Florencji,
Lucernie, Montreux, Moskwie, Pradze i Wiedniu. Uczestniczy
regularnie w Międzynarodowych Konkursach Chopinowskich i w
Festiwalach Warszawska Jesień.
Nagrywa dla Polskiego Radia
i Telewizji, polskich i zagranicznych firm płytowych oraz na
potrzeby filmu. Artystyczne dokonania Orkiestry Symfonicznej
Filharmonii Narodowej bywały wielokrotnie nagradzane prestiżowymi
nagrodami fonograficznymi, otrzymała m.in. Fryderyka 2002 w
kategorii Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej za rejestrację
dzieł Lutosławskiego, Meyera i Pendereckiego.
W czerwcu 2003 r. zarejestrowała z udziałem Kun Woo Paika
wszystkie dzieła Chopina na fortepian i orkiestrę (Decca), a we
wrześniu światowe prawykonanie September Symphony Wojciecha Kilara
(cd Accord). W roku 2004 nagranie Pasji wg św. Łukasza Krzysztofa
Pendereckiego (zarejestrowane w 2002 roku dla wytwórni naxos) w
wykonaniu Orkiestry i Chóru Filharmonii Narodowej pod dyrekcją
Antoniego Wita otrzymało Classical Internet Award oraz nominację
do amerykańskiej nagrody Grammy.
Oprócz polskich artystów w Filharmonii Narodowej występowali
znakomici artyści z całego świata, m.in. Hermann Abendroth,
Martha Argerich, Vladimir Ashkenazy, Kathleen Battle, Teresa
Berganza, Gary Bertini, Herbert Blomstedt, Aram Chaczaturian,
Charles Dutoit, Philippe Entremont, Vladimir Fedoseyev, Rafael Frühbeck
de Burgos, Philippe Herreweghe, Nigel Kennedy, Mischa Maisky, Igor
Markevitch, Kurt Masur, Yehudi Menuhin, Arturo Benedetti
Michelangeli, Midori, Anne-Sophie Mutter, Dawid i Igor Ojstrachowie,
Murray Perahia, Maurizio Pollini, Światosław Richter, Helmuth
Rilling, Mścisław Rostropowicz, Gienadij Rożdiestwieński, Artur
Rubinstein, Isaac Stern, Leopold Stokowski, Igor Strawiński, Henryk
Szeryng i wielu innych.
|