|
ur. 1943 w Krakowie.
Studiował kompozycję w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole
Muzycznej: początkowo w klasie Stanisława Wiechowicza, a po jego
śmierci - u Krzysztofa Pendereckiego.
W latach 1964, 1966 i 1968 odbywał uzupełniające studia z
kompozycji i gry na fortepianie u Nadii Boulanger w Paryżu.
W latach 1966-87 nauczał w Akademii Muzycznej w Krakowie, pełniąc
również obowiązki prorektora tej uczelni (1972-75) oraz
kierownika Katedry Teorii Muzyki (1975-87). Od 1987 r. jest
profesorem kompozycji w Hochschule für Musik w Kolonii. Prowadził
wykłady z zakresu problematyki muzyki współczesnej w wielu
krajach.
Jest autorem monografii Dymitr Szostakowicz i jego czasy (Warszawa
1999, przetłumaczonej na kilka języków, m.in. na rosyjski), a także
(wraz z D. Gwizdalanką) dwutomowej pracy Witold Lutosławski. Droga
do dojrzałości i Droga do mistrzostwa (Kraków 2003 i 2004).
W latach 1985-89 był prezesem Związku Kompozytorów Polskich. Jest
członkiem Akademie der Künste w Mannheimie. W sezonie 1991/92 był
kompozytorem-rezydentem w Filharmonii Kolońskiej, a w roku 1996 -
na festiwalu w Seattle.
Za swoje utwory otrzymał wiele krajowych i międzynarodowych nagród,
m.in. I nagrodę na Konkursie im. G. Fitelberga (1968) za III
Symfonię, Grand Prix księcia Pierre de Monaco (1970) za operę
Cyberiada, I nagrodę na Konkursie im. K. Szymanowskiego (1974) za
IV Symfonię, dwukrotnie - rekomendacje na Międzynarodowej Trybunie
Kompozytorów w Paryżu (1970 za II Kwartet smyczkowy; 1976 za III
Kwartet smyczkowy). Jest też laureatem Nagrody Ministra Kultury i
Sztuki (1975), Medalu Rządu Brazylijskiego (1975), Nagrody im.
Herdera (1984), Nagrody Związku Kompozytorów Polskich (1992),
Nagrody Fundacji im. A. Jurzykowskiego (1993) oraz Nagrody im.
Stamitza (1996).
Ważniejsze utwory: (od 1980): Kwartety smyczkowe VI-XI (1981, 1985,
1985, 1989, 1994, 2001), VI Symfonia (1982), II Koncert fletowy
(1983),
II Koncert skrzypcowy (1996), Koncerty wiolonczelowe II i III (1984,
1995), Gracze - dokończenie opery Szostakowicza wg M. Gogola pod
tym samym tytułem (1981), Trio fortepianowe (1981), Canzona na
wiolonczelę i fortepian (1981), Hommage ą Johannes Brahms na
orkiestrę (1982), Sonata na wiolonczelę i fortepian (1983),
Koncert na harfę i wiolonczelę (1984), Kwintet klarnetowy (1986),
Musica incrostata na orkiestrę (1988), Wieliczalnaja na chór a
cappella (1988), Klonowi bracia - opera dziecięca wg B. Szwarca
(1989), Koncert fortepianowy (1989), Kwintet fortepianowy (1991),
Koncert na saksofon (1992), Trio smyczkowe (1993), Misterioso na
skrzypce i fortepian (1994), Msza na chór mieszany i orkiestrę
(1996), Muzyka pożegnalna na orkiestrę (1997), Trio klarnetowe
(1998), oratorium Stworzenie świata (1999), Capriccio interrotto na
skrzypce i fortepian (2000), Impromptu multicolore na dwa fortepiany
(2000), Cinque colori na flet, skrzypce, wiolonczelę, perkusję i
fortepian (2001), Koncert klarnetowy (2001), Trio na obój, fagot i
fortepian (2002), Symfonia czasu przemijającego (2002-03), Sonata
na wiolonczelę i fortepian nr 2 (2003-04), Duetti concertanti per
fagotto e pianoforte (2004), Metamorfozy na saksofon i fortepian
(2004), XII Kwartet smyczkowy (2004-05).
I Kwartet smyczkowy, napisany w r. 1963, trwa ca. 13 min. Materiałem
części pierwszej są długie płaszczyzny dźwiękowe złożone z
plam brzmieniowych albo jednych i tych samych dźwięków
powtarzanych w możliwie jak najszybszych wartościach. Na tle płaszczyzn,
które rzadko obejmują wszystkie cztery instrumenty, pojawiają się
pojedyncze, odległe między sobą w czasie punkty, decydujące o
przebiegu energetyczno-wyrazowym tej części. Część druga jest
antytezą pierwszej: na tle odległych od siebie w czasie punktów dźwiękowych
pojawiają się długie nuty mające znaczenie kolorystyczne. W
przeciwieństwie do części pierwszej, dynamika nie operuje tu płaszczyznami
- stąd liczne sforzata, ciągłe kontrasty między pp i ff. Część
trzecia jest podsumowaniem i syntezą dwóch pierwszych. Jej założenia
formalne są kontynuacją problemów, poruszonych po raz pierwszy w
II Sonacie fortepianowej. Prawykonanie utworu odbyło się na IX
Warszawskiej Jesieni, 26 września 1965 r., grał nie istniejący już
dzisiaj Kwartet Warsztatu Muzycznego (Stanisław Kawalla, Maria
Brylanka, Artur Paciorkiewicz i Janina Chyła).
Krzysztof Meyer
|
