|
ur. 1947 w Baku, studiowała w konserwatorium w tym mieście grę na
fortepianie i kompozycję (dyplomy w 1970 i 1972). W latach 1973-76
była asystentką Kary Karajewa, a w 1989 obroniła pracę doktorską
Orkiestracja w muzyce kompozytorów Azerbejdżanu. W 1976 r. podjęła
pracę jako muzykolog w Konserwatorium w Baku, od 1990 jako profesor
muzyki współczesnej i stylów orkiestrowych po 1990 r.
W latach 1993-96 pracowała w Turcji (Mersin) jako dyrygent chóru,
a następnie jako pedagog w tamtejszym konserwatorium, w 1998 r.
powróciła do Baku. Obecnie przebywa głównie w Niemczech.
W 1980 r. otrzymała doroczną nagrodę Związku Kompozytorów
Azerbejdżanu, w 1990 nadano jej tytuł Zasłużonego Artysty
Azerskiej srr, a w 2000 - Ludowego Artysty Republiki Azerbejdżanu.
Jako pianistka występowała z repertuarem muzyki współczesnej
kompozytorów b. zsrr, wykonywała też po raz pierwszy w Baku dzieła
twórców II Szkoły Wiedeńskiej, utwory Messiaena, Cage'a i Crumba.
Od początku lat 80. jej muzyka jest wykonywana na wielu festiwalach
europejskich: w Sztokholmie (1982), Warszawie (Warszawska Jesień
1983), Heidelbergu (1989), Berlinie (Berliner Festwochen 1986),
Londynie (Almeida Festival 1987), Amsterdamie (Holland Festival
1989), Hamburgu (festiwal kobiet-kompozytorek 1990), Duisburgu
(Festiwal im. Prokofiewa 1991), Szlezwiku-Holsztynie (1993), na
koncertach w Nowym Jorku, Bostonie, Los Angeles i Buffalo (1989), w
wielu mias-tach Niemiec, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Francji,
Holandii, Danii, Hiszpanii, Portugalii, Izraela i in. krajów.
W sierpniu 1999 r. Ali-Zadeh była pierwszą kompozytorką obdarzoną
tytułem composer-in-residence Internationale Musikwochen w
Lucernie. W sezonie 1999/2000 korzystała z rocznego stypendium daad
w Berlinie, a radio sfb w Berlinie uhonorowało ją portretem
kompozytorskim. Koncert monograficzny odbył się także w 2000 r. w
Nowym Jorku (Continuum Ensemble), następnie w tym samym roku
kompozytorka otrzymała od Seattle Chamber Players zaproszenie do
prowadzenia warsztatów. Jesienią 2000 r. była gościem Künstlerhaus
Schloss Wiepersdorf w Brandenburgii; w 2002 r. otrzymała stypendium
na pracę w kolonii artystów Schreyahn (Dolna Saksonia).
Muzyka Ali-Zadeh przyciąga zainteresowanie wybitnych muzyków
i zespołów, np. Camerata Bern czy Kronos Quartet. Ten znamienity
kwartet na początku 2005 r. włączył do programu swego tournée
jej Oasis, a trzy inne utwory (Aspheron Quintet, Music for Piano i
Mugam Sayagi) zawarł na wydanym ostatnio przez wytwórnię Nonesuch
krążku cd (z kompozytorką przy fortepianie). Yo Yo Ma zaprosił
Ali-Zadeh do swego projektu "Silk Road" ("szlak
jedwabny"), a Iwan Monighetti dał prapremierę jej Koncertu
wiolonczelowego, napisanego na zamówienie Fundacji Gulbenkiana
(Lizbona 2002).
W listopadzie 2004 r. w ramach festiwalu "Klanghorizonte"
w Augsburgu odbyła się seria koncertów monograficznych Ali-Zadeh
oraz warsztaty kompozytorskie dla studentów miejscowej Akademii
Muzycznej, prowadzone przez kompozytorkę.
Ważniejsze utwory (od 1985): Partita na organy (1985), The Legend
of the White Horseman, rock-opera w jednym akcie wg poezji ludowej
(1985), Koncert na orkiestrę kameralną (1986), Three Aquarelles
after Nighar Rafibehli, pieśni na sopran, flet i fortepian
preparowany (1987), Dilogia I na kwartet smyczkowy (1988), Music for
piano (1989), From Japanese Poetry after Isikava Takuboku, cykl pieśni
na sopran, flet i preparowany fortepian/czelestę/wibrafon (1990),
Dilogia II na nonet (kwartet smyczkowy i kwintet dęty; 1990),
Sonata fortepianowa (1990), II Sonata fortepianowa (1990), Crossing
I na klarnet i wibrafon/czelestę (1991), Crossing II na 11
instrumentów (1992-93), Mugam Sayagi na kwartet smyczkowy
i perkusję/syntezator/taśmę (1993), The Empty Cradle, balet w dwóch
aktach (1993), Fantazja na gitarę solo (1994), III Kwartet
smyczkowy (1995), Mirage na 'ud i zespół kameralny (część cyklu
"Silk Road"; 1998), Azerbaijani Pastoral na dwie gitary,
flety i instrumenty perkusyjne (3 perkusistów; 1998), Sturm und
Drang na orkiestrę kameralną (1998), Azhk Havasi na wiolonczelę
(część cyklu "Silk Road"; 1998), IV Kwartet smyczkowy
"Oasis" (1998), Journey to Immortality na baryton, chór
mieszany i zespół kameralny do poezji Nazima Hikmeta (1995-1999),
Silk Road, koncert na perkusję i orkiestrę kameralną w trzech częściach
(część cyklu "Silk Road"; 1999), A la recherche du
temps perdu na sopran, klarnet (lub flet altowy), skrzypce,
wiolonczelę i fortepian (oraz zarb) do poezji Franghiz Ali-Zadeh wg
Marcela Prousta (w języku rosyjskim; 1999), The Might of Beauty,
romans na kontratenor i kwartet smyczkowy do wierszy Aleksandra
Puszkina (w języku rosyjskim; 1999), Gottes ist der Orient na chór
mieszany, organy i perkusję do słów Goethego (West-östlicher
Divan; 2000), Dervish, septet na wiolonczelę solo, skrzypce, altówkę,
tutek, kanun, gosha-ngara i taśmę (2000), Kwintet fortepianowy
(2000), Koncert na wiolonczelę i orkiestrę (2000-01); muzyka do
filmów eksperymentalnych (Azerbejdżańskie Studio Filmowe,
1982-90).
|
