|
ur. 1959 w Porozowie koło Świsłoczy. Kształcił się w Białoruskiej
Akademii Muzycznej w Mińsku, w klasie kompozycji pod kierunkiem I.
Łuczanoka i D. Smolskiego (dyplom 1986). Studia podyplomowe odbył
w Konserwatorium w Petersburgu u S. Słonimskiego oraz na kursach
mistrzowskich T. de Leeuwa. W 1991 r. był inicjatorem Międzynarodowego
Festiwalu Współczesnej Muzyki Kameralnej w Mińsku, który jako
biennale odbywał się do 1995. W latach 1997-99 w ramach stypendium
rządu polskiego przebywał w Gdańsku i w Krakowie.
W gdańskiej Akademii Muzycznej pracował nad utworem orkiestrowym
Barbara Radziwiłłówna. Pobyt w Akademii Muzycznej w Krakowie
wykorzystał na współpracę ze Studiem Muzyki Elektroakustycznej.
Na krajowym konkursie kompozytorskim im. F. Skaryny w Mińsku
otrzymał w 1991 r. II nagrodę za symfonię Lux aeterna;
prawykonanie tego utworu odbyło się 1997 r. w czasie obchodów
1000-lecia Gdańska. Podczas X Dni Muzyki Kompozytorów Krakowskich
(1998) na koncercie "Nowa muzyka Białorusi" wykonano jego
Sonatę na altówkę
i fortepian. W programie tego festiwalu w 1999 znalazła się jego
symfonia Dea Luna. Na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim
Jihlava-2000 w Pradze kompozycja Popławskiego Pogoda późnej już
jesieni do wierszy L. Staffa otrzymała II nagrodę w kategorii
utworów na chór kameralny.
Popławski żywo interesuje się historią życia muzycznego na Białorusi.
W 1992 r. został członkiem zespołu badawczego Kapeli Białoruskiej,
którego celem było poszukiwanie, studiowanie i wprowadzanie do
praktyki wykonawczej rodzimej muzyki dawnej. W rezultacie
intensyw-nej kwerendy w bibliotekach Londynu, Krakowa, Warszawy,
Poznania, Gdańska i Sankt Petersburga, Popławski zgromadził
materiały, które umożliwiły zorganizowanie dorocznego festiwalu
tej muzyki. Podjął też ciekawą próbę odtworzenia teatru
Urszuli Radziwiłłowej: napisał scenariusz do baletu Teahonia,
stanowiącego syntezę tańca, akcji dramatycznej, śpiewu i muzyki.
Ta sama idea zainspirowała go do napi-sania baletu Polonez z muzyką
M. K. Ogińskiego, wystawionego w 1995 r. i pokazanego także w
Polsce.
Uczestniczył w letnich kursach Acanthes 2000/ircam w Krakowie. Na
zamówienie festiwalu Warszawska Jesień skomponował utwór na
zes-pół instrumentalny Light on the Path, wykonany po raz pierwszy
przez zespół solistów Classic-Avantgarde pod dyr. W. Baidowa w
2000 r.
W 2002 r. Eugeniusz Popławski uzyskał stypendium rządu polskiego
na pracę w Studiu Muzyki Elektroakustycznej Akademii Muzycznej
w Krakowie oraz w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia w
War-szawie.
Ważniejsze utwory (od 1990): Lux aeterna, symfonia na tenor, chór
mie-szany i orkiestrę, do słów L. Emilita (1990), Dusza maja,
cykl wokalny na baryton, flet i fortepian do słów M. Bahdanowicza
(1990), Porazawa, szkice na orkiestrę (1991), Ludzie światła
miesiąca, balet kameralny na gitarę, kwartet smyczkowy i perkusję
(1995), Dea Luna na orkiestrę (1996), Refraction na organy i
perkusję (1997), Pogoda późnej już jesieni, cykl na chór
mieszany i instrumenty perkusyjne do słów L. Staffa (1998),
Barbara Radziwiłłówna na orkiestrę (1999), Korozja czasu na taśmę
(1999), Light on the Path (2000), Path in the Clouds na zespół
instrumentalny (2001), The Gate na zespół instrumentalny (2003),
Path in the Clouds na obój, perkusję i taśmę (2002), Moje - jej
dla 15 wykonawców (2005).
Utwór Moje - jej został skomponowany w 2005 r. dla Zespołu Solistów
Classic-Avantgarde.
Świadomie czy nieświadomie, artyści nawiązują do tezy
Sokratesa: "Poznaj samego siebie". Na początku XX wieku
wielki malarz Wassily Kandinsky (1866-1944) w swoim traktacie Über
das Geistige in der Kunst (Monachium, 1912) zawarł wiele interesujących
myśli o znaczeniu podświadomości w sztuce. Mnie interesuje ten świat
- świat odbicia uczuć na planie irracjonalnym.
Ale skoro trudno jest poznać samego siebie, to czy można pojąć
duszę kobiety? W jej trosce i wzburzeniu, milczeniu i ekstazie
kryje się ból, sięgający w świat nierealności i fantazji,
zniewalający w jednaniu pojęć ziemskich i niebiańskich,
przetworzony w wysublimowane uczucia, pieszczotę, miłość i
gniew...
Już w samym tytule kompozycji ukryta jest forma, która ujawnia się
w dwóch dominujących składnikach: partii fortepianu, którego
linia przekształca się w barwowo-rezonansowe brzmienia, oraz
wiolonczeli, roztapiającej się w barwach innych instrumentów.
Utwór dedykowany jest Helenie Leszczyńskiej.
Eugeniusz Popławski
|
