|
|
Ur. 1951 w Rudzie Śląskiej. Studiował w latach
1970–1976 w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach u
Henryka Mikołaja Góreckiego (kompozycja) i Czesława Stańczyka
(fortepian). W 1976 r. otrzymał nagrodę na X Festiwalu Pianistyki
Polskiej w Słupsku. Jeszcze przed ukończeniem studiów rozpoczął pracę
dydaktyczną w katowickiej uczelni (obecnie Akademii Muzycznej im.
Szymanowskiego), w której obecnie jest profesorem, kierownikiem Katedry
Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (od 1996) i Studia Muzyki
Komputerowej (od 1992).
Jako pianista koncertuje w kraju i za granicą, ceniony za interpretacje
muzyki fortepianowej xx w. Nagrał dla firmy Vifon Vingt regards sur
l’Enfant Jésus Messiaena. W latach 80. współpracował z Kwartetem
Śląskim. Występował wielokrotnie na festiwalach ?Warszawska Jesień”,
?Saint Denis” w Paryżu, ?Octobre en Normandie” w Rouen,
Encontros Gulbenkian de Musica Contemporanea w Lizbonie, a także na
estradzie Concertgebouw w Amsterdamie.
Zdobył wiele nagród twórczych, m.in. specjalne wyróżnienie za Sonatę
na flet solo na Konkursie ?Forum Młodych” w Krakowie w 1974 r., II
nagrodę za Le chant na Konkursie Młodych zkp w 1976 r., III nagrodę za
Concerto grosso na Konkursie Muzyki Kameralnej w Wiedniu w 1977 r., I
nagrodę za Corale, interludio e aria na Festiwalu ?Młodzi Muzycy Młodemu
Miastu” w Stalowej Woli w 1979 r. Na Międzynarodowej Trybunie
Kompozytorów unesco w Paryżu jego Kwartet smyczkowy zajął pierwszą
lokatę.
W 1985 r. za twórczość kameralną otrzymał w Katowicach Nagrodę ?Śląskiej
Polihymnii”, w tym samym roku przyznano mu w Warszawie Nagrodę
Artystyczną I stopnia im. Stanisława Wyspiańskiego za Wyspy. W 1997 r.
za twórczość operową został przyjęty do ?Loży Liderów” w
Katowicach, a Związek Kompozytorów Polskich przyznał mu doroczną
nagrodę. W 1999 r. został laureatem nagrody Prezydenta Miasta Katowic.
W 1988 r. na zamówienie Gérarda Mortiera, dyrektora opery La Monnaie w
Brukseli, rozpoczął komponowanie trylogii operowej The Minds of Helena
Troubleyn do tekstu Jana Fabre. Prapremiera I części cyklu – Das
Glas im Kopf wird vom Glas – odbyła się w 1990 r. w Operze
Flamandzkiej w Antwerpii. Część ii, Silent Screams, Difficult Dreams,
miała swą premierę w ramach festiwalu ?Documenta ix” w Kassel.
Estradowe wykonanie obszernych fragmentów iii części cyklu, La libertą
chiama la libertą, włączone zostało do programu ?Warszawskiej
Jesieni” w 1996 r.
Kompozytor kontynuuje współpracę z Janem Fabre, której owocem są
m.in. cztery spektakle baletowe: The Sound of One Hand Clapping (premiera
w Operze Frankfurckiej w 1991 r.), Da un’altra faccia del tempo
(premiera w 1993 r. w Brukseli), Quando la terra si rimette in movimento
(premiera w 1995 r. w Het Nationale Ballet w Amsterdamie) i Three Solos
(premiera w ?De Singel” w Antwerpii w 1996 r.).
Ważniejsze utwory: Trzy miniatury na fortepian (1970),
Sonata na skrzypce i fortepian (1971), Sonata na flet (1971), Trzy pieśni
na baryton i fortepian do słów K. I. Gałczyńskiego (1971), Concerto
grosso no. 1 na orkiestrę kameralną (1972–1977), La flěte de jade
na sopran i orkiestrę do tekstów poetów chińskich, w przekładzie
francuskim Franza Touissanta (1973), Psalms na głosy solo, chór mieszany
i orkiestrę symfoniczną (1973–1975), Le chant na sopran i orkiestrę
do tekstów Paula Valéry (1976), Tak jak na brzegu morza... na zespół
instrumentalny i taśmę, do tekstu Paula Valéry (1977), Corale,
interludio e aria na flet, klawesyn i zespół smyczkowy (1978), Kwartet
smyczkowy (1980), Partita per violino e pianoforte (1980), Hymn na
klarnet, puzon, wiolonczelę i fortepian (1980), Versus na organy (1982),
Wyspy na orkiestrę smyczkową (1984), Strofy na róg, baryton i organy
(1985), Das Glas im Kopf wird vom Glas, opera w 8 scenach, libretto Jan
Fabre – I cz. cyklu The Minds of Helena Troubleyn (1987–1989),
Silent Screams, Difficult Dreams, opera w 4 scenach – II cz. cyklu
The Minds of Helena Troubleyn (1990–1992), La libertą chiama la
libertą, opera w 5 scenach – III cz. cyklu The Minds of Helena
Troubleyn (1993–195), Quando la terra si rimette in movimento,
balet, libretto Jan Fabre (1995), Three Solos, balet, libretto Jan Fabre
(1995), Up into the Silence, pieśni na sopran, baryton i orkiestrę do słów
e. e. cummingsa i Jana Fabre (1996–2000), Tha’ Munnot Waste No
Time na trzy (lub dwa) fortepiany i klarnet (1998), Trio na skrzypce,
klarnet
i fortepian (2003).
Trio na skrzypce, klarnet i fortepian skomponowałem wiosną tego roku na
zamówienie Waltera Verdehra i jego zespołu. W sposób oczywisty ten wyjątkowy
pod względem jakości brzmienia skład instrumentalny tria wywierał wpływ
na moją wyobraźnię i w efekcie na rodzaj narracji utworu. Nie pozostało
mi więc nic innego, jak tylko pragnienie stworzenia utworu będącego sumą
barw tych instrumentów i istoty gatunkowej tria. Utwór jest jednoczęściowy,
o czasie trwania ca 20’.
Eugeniusz Knapik
|
