|
|
ur. w 1925 w Warszawie, utożsamiany z polską awangardą
muzyczną lat 50. i 60. Profesor kompozycji i kierownik studia muzyki
komputerowej Akademii Muzycznej im. Chopina w Warszawie (od 1995 –
emerytowany), wychowawca wielu polskich kompozytorów. Guest professor w
uczelniach Sztokholmu (1971), Buffalo (1978), Los Angeles (1982),
Jerozolimy (1990) i Seulu (1994–95).
Autor pierwszego w Polsce utworu elektronicznego – Etiudy na jedno
uderzenie w talerz (1959). Realizował kompozycje w studiach muzyki
elektronicznej w Paryżu, Bourges, Sztokholmie, Fryburgu i Buffalo.
Opublikował m.in. prace: Muzyka elektroniczna (1989 i 2002), Instrumenty
perkusyjne we współczesnej orkiestrze (wyd. 1: 1963; tłumaczone na
niemiecki, węgierski i ukraiński) oraz Leksykon współczesnej perkusji
(1999).
W latach 1974–75 był Naczelnym Redaktorem Muzycznym Polskiego
Radia, 1983–89 – prezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej
i jednym ze współtwórców Wakacyjnych Kursów dla Młodych Kompozytorów
w Kazimierzu.
Kotoński jest laureatem dorocznej Nagrody Związku Kompozytorów Polskich
(1976), Nagrody I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (dwukrotnie: w 1989 i
2000) oraz ?Prix Magisterium” w Bourges (1998).
Ważniejsze utwory (od 1980): Pieśń jesienna na
klawesyn i taśmę (1981), Terra incognita na orkiestrę (1984), Sceny
liryczne na 9 instrumentów (1986), Tlaloc na klawesyn i perkusję (1987),
Ptaki na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1987), Bucolica na flet solo
(1989), La gioia na orkiestrę smyczkową (1991), Podróż zimowa na zespół
kameralny i taśmę (1995), Symfonia
nr 1 (1995), Koncert na skrzypce i orkiestrę (1996), Sekstet na kwintet dęty
i fortepian (1998), Northern Lights (Aurora Borealis) na klawesyn
amplifikowany i warstwę elektroniczną (1998), Zmienne struktury na
klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę (2000), Symfonia nr 2 (2001), I
Kwartet smyczkowy (2002), Wilanowskie pejzaże na kwartet smyczkowy i flet
(2002); utwory elektroniczne: Etiuda konkretna na jedno uderzenie w talerz
(1959), Mikrostruktury (1963), alea (1970), Eurydice (1970), Les ailes
(Skrzydła, 1973), Zatarty ślad (1982), Antiphonae (1989), Tierra
caliente (1992), Concerto per clarinetto
e orchestra (2002/2003).
Concerto per clarinetto e orchestra napisałem na przełomie
lat 2002–2003. Jest on po części wynikiem moich wcześniejszych doświadczeń
z klarnetem na polu muzyki kameralnej (Pour quatre, Pełnia lata, Zmienne
struktury), a po części fascynacji jego bogactwem, które chyba nie ma
sobie równych wśród instrumentów dętych drewnianych. Wielką pomocą
był mi też bliski kontakt i współpraca z moim wychowankiem w
dziedzinie kompozycji, a zarazem świetnym klarnecistą Pawłem Mykietynem,
którego pomoc w zrozumieniu techniki gry i zróżnicowania brzmień tego
instrumentu wielce się przyczyniła do ostatecznego kształtu partytury.
Koncert ma klasyczną budowę trzyczęściową. Najważniejsza i
najbardziej rozbudowana jest część pierwsza, utrzymana w formie allegra
sonatowego z wolniejszym wstępem i wolniejszą również kodą, będącą
w dużej części lustrzanym odbiciem wstępu. Druga część,
kantylenowa, oparta jest na dialogu między wąskim, ruchomym klasterem
smyczków a instrumentem solowym, którego partia plasuje się raz poniżej,
raz powyżej warstwy smyczkowej. Część III to finał oparty na szybkich
przebiegach szesnastkowych, w których klarnet dialoguje z biegnikami
instrumentów orkiestry.
Czasy trwania mają się do siebie w przybliżeniu jak 1:0,62, co
odpowiada stosunkowi tzw. złotego podziału. Są tak wyważone,
że każda kolejna część jest krótsza od poprzedniej.
Koncert powstał przy pomocy finansowej Ministerstwa
Kultury ze środków Funduszu Popierania Twórczości.
Włodzimierz Kotoński
|
