|
|
ur. 1959 w Wiedniu, należy do pierwszej generacji
kompozytorów włoskich, którzy zetknęli się z komputerem już w czasie
studiów, traktując go później na równi z instrumentami tradycyjnymi
jako naturalne narzędzie w procesie kompozycji. Studiował w
konserwatoriach w Veronie, Mediolanie i Wenecji (1980–83), uzyskując
dyplom w zakresie gry na fortepianie (u Laury Palmieri), muzyki
i dyrygentury chóralnej oraz kompozycji (u Guida Begala, Renato
Dionisiego i Azio Corghiego) i muzyki komputerowej (u Alvise’a
Vidolina). W latach 1984–86 jako stypendysta Fullbrighta studiował
muzykę komputerową, informatykę i psychologię kognitywną
w Media Laboratory w Instytucie Technologicznym w Massachusetts, pod
kierunkiem Barry’ego Vercoe. W 1982 r. na zaproszenie Pierre’a
Bouleza rozpoczął pracę w ircam-ie, gdzie w latach 1987–90
piastował funkcję dyrektora Departamentu Badań Muzycznych. Od tej pory
Stroppa mieszka w Paryżu, a nieprzerwany kontakt z ircam-em nadał znaczący
kształt jego muzycznemu doświadczeniu i jego podejściu do muzyki
komputerowej, uwidaczniający się w syntezie nowych materiałów
brzmieniowych i kompozycjach powstających przy udziale komputera.
Jego utwory przeznaczone są zarówno na instrumenty akustyczne, jak i na
nowe media, często pisze cykle (zwane przez niego ?modułami”),
skupiające się na eksploracji konkretnego projektu twórczego –
jak np. seria koncertów na jeden instrument i orkiestrę (lub zespół)
rozmieszczoną przestrzennie, inspirowana poematami W. B. Yeatsa, cykl
utworów na instrument solo z ?kameralną” muzyką elektroniczną,
inspirowany poematami e.e. cummingsa, czy utworów na fortepian solo (łącznie
trwający prawie dwie godziny) i in.
Jego głębokie zainteresowanie brzmieniem i przestrzenią uwidacznia się
w nietypowych ustawieniach instrumentów na scenie oraz budowaniu
dramaturgii przestrzennej.
Stroppa jest laureatem wielu nagród, m.in. Kompositionpreis der 1996
Salzburger Osterfestspiele, Prix Italia 1992 (wyróżnienie specjalne)
oraz ascap Prize w Stanach Zjednoczonych (1985). Jego muzyka jest
regularnie wykonywana na wszystkich większych festiwalach w Europie,
Ameryce, Australii i Japonii, jak np. Salzburger Festspiele,
Donaueschingen, Festival d’Automne ą Paris, ?Cité de la Musique”,
South Bank Festival, Budapest Spring Festival i Blossom Festival w
Cleveland.
Opublikował ponad dwadzieścia artykułów na temat własnych poszukiwań
muzycznych i naukowych, wielokrotnie dawał gościnne wykłady w Europie,
Ameryce i Japonii. W 1987 r. rozpoczął prowadzenie kursu
kompozytorskiego podczas Międzynarodowego Festiwalu Bartókowskiego w
Szombathély na Węgrzech, gdzie wykładał aż do 1999 r., kiedy to jako
pierwszy kompozytor włoski otrzymał posadę profesora kompozycji
Musikhochschule w Stuttgarcie, będąc następcą Helmuta Lachenmanna na
tym stanowisku, oraz w Conser-vatoire National Supérieur w Paryżu, gdzie
objął klasę po zmarłym Gérardzie Griseyu.
Ważniejsze utwory: Traiettoria na fortepian i komputer
(1982–84), Spirali na kwartet smyczkowy ustawiony przestrzennie
(1988–89), Hiranyaloka na wielką orkiestrę (1993–94),
Proemio, opera radiowa (1990), Miniature Estrose, 1st Book na fortepian
(1991–95),
in cielo in terra in mare, opera radiowa (1992), Un Segno nello Spazio na
kwartet smyczkowy (1992), Upon a Blade of Grass na fortepian i wielką
orkiestrę (1995–96), Zwielicht na kontrabas, dwóch perkusistów,
elektronikę i projekcję dźwiękową 13-D (1995–98), little i na
flet i ?kameralną elektronikę” (1996), From Needle’s Eye na
puzon, podwójny kwintet i perkusję (1996–99), And one by one we
drop away na wiolonczelę solo
i trzy grupy instrumentalne (1999–2001), Cantilena na trzy grupy chóralne
(2001), Ay, there’s the rub na wiolonczelę solo (2001), Koncert na
trzy akordeony i trzy grupy orkiestrowe (w przygotowaniu, zamówienie wdr
Radio w Kolonii, premiera: sezon 2003/4), Koncert na trąbkę i orkiestrę
(w przygotowaniu, zamówienie brd Radio w Monachium, premiera: sezon
2004/5).
little i zostało zamówione przez festiwal ?Octobre en
Normandie”
w Rouen. Źródłem inspiracji był dla mnie pięćdziesiąty drugi z 73
poematów e.e. cummingsa:
who are you, little i
(five or six years old)
peering from some high
window; at the gold
of november sunset
(and feeling:that if day
has to become night
this is a beautiful way).
Kompozycja jest częścią cyklu, w którym koncentruję
się na pojęciu ?elektroniki kameralnej”. Celem jest stworzenie
rodzaju intymnej, poetyckiej relacji między instrumentem solowym i inną,
niewidoczną obecnością wyimaginowanego instrumentu-partnera. Flecista i
dwa elektroniczne źródła dźwięku tworzą więc rodzaj wirtualnego
tria.
Architektonika little i odwołuje się do swobodnej formy łukowej w pięciu
częściach o zmiennej fakturze i tempach. W każdej części artykulacja
dźwięków fletowych jest inna: od zwyczajnych po wielodźwięki, od
infleksji mikrotonalnych i glissand do dźwięków perkusyjnych.
Specjalne znaczenie ma rozmieszczenie przestrzenne źródeł dźwięku (pięć
głośników i flecista, usytuowany na zmianę w czterech różnych
miejscach). Jest ono tak pomyślane, aby zarówno flet akustyczny, jak
jego amplifikacje, a także dźwięki elektroniczne generowały różne
rodzaje przestrzennych modeli: echa, zwielokrotnienia, kombinacje figur
dwu- i trójwymiarowych i in. Chodzi również o to, by każda z części
miała swą specyficzną barwę.
Np. w III części flecista stoi po prawej stronie estrady, natomiast
amplifikacja wydobywanych przez niego cichych brzmień perkusyjnych
dochodzi ze strony lewej.
Materiał elektroniczny utworu jest bardzo prosty, składa się z
nagranych i przetwarzanych dźwięków fletowych, niekiedy zmiksowanych z
innymi dźwiękami, powstałymi na drodze syntezy cyfrowej. Wyprodukowałem
go w moim prywatnym studiu, ale latem 2003 r., mając do dyspozycji
znacznie bardziej zaawansowane środki technologiczne, opracowałem całkowicie
na nowo.
Czas trwania utworu: ok. 22’
Marco Stroppa
|
